Een beter milieu is slecht voor het dier

Deze enorme tegenstellingen tussen welzijn van dier en mens en bescherming van milieu en klimaat werden deze week blootgelegd in een uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) en in het debat 'Wat betekent kringlooplandbouw voor het dier?' van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht.

De Raad van State schoot deze week stevige gaten in het PAS. Het PAS regelt toestemming voor activiteiten die stikstof uitstoten, zoals veehouderij, maar regelt tegelijkertijd dat nadelige gevolgen van stikstof op natuurgebieden worden verminderd.

's Lands hoogste rechter oordeelt dat boeren in de omgeving van natuur niet zonder vergunning vee mogen weiden en grond bemesten, omdat niet vooraf vaststaat dat dit de natuur niet aantast. Dat vergroot de kans dat dieren op stal blijven in de 180 zaken die nog in de PAS-procedure zitten.

De Universiteit Utrecht luidt de noodklok over dier- en humane gezondheid in relatie tot kringlooplandbouw. Gebruik van reststromen verhoogt het risico op dierziekten en verlaagt de efficiëntie, waardoor CO2-uitstoot en mestproductie per kilo eindproduct stijgen.

Een eenzijdige focus op het verbeteren van een individueel aspect dat verbonden is aan voedselproductie richt vaak schade aan op andere terreinen. Kringlopen sluiten, dierenwelzijn verbeteren. Het klinkt fantastisch en niemand is daarop tegen.

Maar in stal en kas en op het land heeft elke handeling een verband met iets anders. Dat vereist een holistische blik. Het doel is een gezond milieu, gezonde dieren, gezonde boeren, gezonde consumenten, gezonde omwonenden en een gezond verdienmodel. Een gezonde balans dus. Wie maximale winst nastreeft, dreigt zich elders in de voet te schieten. Soms is het optimum al bereikt en moet je de boer vooral zijn werk laten doen.