Veel vijanden weidevogel onbelicht

Een halve waarheid kan ook een leugen zijn. Dit is misschien wel van toepassing op de vaak ongenuanceerde berichtgeving over de teruggang van de weidevogels en het podium dat deze berichtgeving krijgt. Er zijn namelijk veel meer factoren dan de landbouw die een rol spelen, maar die andere factoren blijven bijna altijd onderbelicht.

Al 25 jaar lang gaat er jaarlijks circa 12.000 hectare landbouwgrond verloren aan wegen, woningen, industrieterreinen en sportvelden. Een halve eeuw geleden was Friesland buiten de Friese wouden en Gaasterland een grote open vlakte. Nu staat het er vol met bosjes en bomen die een perfecte uitvalsbasis en schuilplaats bieden aan roofvogels en roofdieren.

Predatoren zijn in aantal en soort enorm toegenomen. De vos bijvoorbeeld hoort van oorsprong op de zandgrond thuis, maar wordt nu ook op de klei en zeedijk gezien. Steenmarters kwamen vroeger nauwelijks voor en zijn nu een grote plaag. Ook de aantallen ooievaars, reigers, kraaien en marterachtigen zijn explosief gegroeid.

De kat

Dan hebben we ook nog de kat, het tamme poesje thuis of zijn verwilderde soortgenoot. Dit is een van de grootste predatoren in Nederland. Schattingen – tamme en wilde – lopen uiteen van 8 tot 9 miljoen poesen en katten. De slachtingen die deze dieren onder vogels aanrichten worden zwaar onderschat.

Natuurorganisatie It Fryske Gea weet dit middels onderzoek. Ook buitenlands onderzoek bevestigt dit beeld. Natuurorganisaties doen hier niets mee uit angst voor verlies van leden die zo'n schattig dier op de vensterbank hebben zitten.

Thuis worden de poezen gevoerd met Felix-brokjes met zalmsmaak, maar in de natuur hebben ze met hun snackgedrag een groot aandeel in het verdwijnen van de weidevogels..

Leefklimaat

Wat ook buiten beschouwing blijft zijn de grote veranderingen in het leefklimaat van vogels. Over de invloed van de straling van mobiele telefonie en en wifi op de oriëntatie van vogels is nog weinig bekend. Vliegverkeer zorgt voor een enorme verontreiniging van de luchtlagen waarin deze vogels vliegen.

Landbouwgrond dat is omgevormd tot habitat voor weidevogels is maar ten dele een succes. Alleen de successen worden naar voren gehaald. Maar in veel van die gebieden zitten heel weinig of geen vogels. Ergo; de natuur laat zich niet dwingen. Veel nazorgers van de Bond Friese Vogelwachten weten uit ervaring dat van alle legsels het overgrote deel het niet redt.

Oplossingen worden gezien in het verhogen van slootpeil, maar dat zal ten koste gaan van efficiëntie in de bedrijfsvoering van boerenbedrijven, die zich inzetten voor de voedselvoorziening. Bovendien strookt dit niet met ervaringen van vroeger dat in de hoger gelegen delen van de huiskavels de meeste broedparen werden gezien.

Tot slot is het volstrekt onwenselijk om de melkveehouderij terug te zetten in het Ot en Sien-tijdperk omdat het dan wel wel goed zou komen met de weidevogels en de biodiversiteit. Dat is niet reëel. Want de melkveestapel is al teruggebracht tot het niveau van 1953, maar de rest van de samenleving dendert door met vliegreisjes, huizenbouw en meer asfalt en beton.

Tette Hofstra
Jongveeopfokker uit Meskenwier (Fr)