Hoe schattig zijn wolvenwelpen op de Veluwe?

De wolf is wellicht het meest gehypte dier van Nederland. Ondanks het geringe aantal, krijgt het veel aandacht van media, onderzoekers, bestuurders, politici en overheden. De grote aandacht voor het dier is te verklaren door het enthousiasme bij onderzoekers en natuurliefhebbers enerzijds en de zorgen bij veehouders en omwonenden anderzijds.

Deze week is het weer raak, want Wageningen Environmental Research (WER) weet het zeker: uit analyse van uitwerpselen blijkt dat de wolvin met de codenaam GW998f al zes maanden rondzwerft op de Noord-Veluwe. Daarmee kunnen we spreken van een gevestigde wolf, de eerste in ons land sinds 150 jaar.

Aanlopen

De wolvin is komen aanlopen vanuit het Duitse Babben, nabij Brandenburg, op zo’n 600 kilometer van de Nederlandse grens.

Nog opmerkelijker is dat de WER-onderzoekers in hetzelfde gebied als GW998f de keutels van een mannetjes wolf – officiële benaming: rekel – hebben aangetroffen. Aan de zuidkant van de Veluwe loopt nog een wolvin. Haar verblijfsduur is onbekend. Van de tien wolven die Nederland vorig jaar telde zijn de meeste weer teruggelopen naar Duitsland.

Voor WER is het nog te vroeg om te spreken van een wolvenstel bij Harskamp, omdat niet zeker is of het mannetje hier al net zo vast gesetteld is als het vrouwtje. Linnartz, projectleider natuurontwikkeling bij Stichting ARK, is wel overtuigd van paarvorming.

‘Er zijn in het gebied heel veel keutels gevonden, van zowel het mannetje als het vrouwtje. In wolvenland is het ongebruikelijk om over elkaars uitwerpselen te markeren. Daarnaast zijn na sneeuwval synchroon lopende sporen gezien van twee wolven. Het kan zijn dat de ene wolf er later liep dan de andere, maar dat is onwaarschijnlijk. Ook heeft iemand een keer een wolf horen huilen. Dat zijn allemaal signalen die op paarvorming wijzen.’

Realistisch

Linnartz noemt de uitslagen van het onderzoek naar de uitwerpselen bijzonder spannend. Hij acht de kans zeer groot dat er eind april, begin mei op de Veluwe een nest wolvenwelpen wordt geboren. ‘Een nest van drie of vier welpen is realistisch, dat zien we ook in Duitsland.’

Vanaf augustus zouden de wolvenjongen dan mee op jacht kunnen gaan. Doorgaans zwermen ze na een jaar uit, legt de wolvenkenner uit. Hij benadrukt dat dit niet automatisch betekent dat er schapen zullen sneuvelen.

‘Het gebied waar ze nu zitten, zit vol met wild. De drie wolven op de Veluwe hebben daarom nog geen schaap gepakt**. Ook het mannetje heeft nog een schone lei. Uit de uitwerpselen komt een dieet naar voren van reeën, edelherten, zwijnen en misschien een moeflon of twee.’

Voorlichting

Vorige week drongen verschillende partijen in de Tweede Kamer er bij minister Carola Schouten (LNV) op aan om meer voorlichting te geven over de komst van de wolf. Linnartz is het daarmee eens. ‘Bij de omwonenden en boeren op Veluwe leven veel vragen.’

De provincie Gelderland kiest ervoor om af te wachten hoe de vestiging van wolven op de Veluwe verder gaat verlopen. Daarbij is toegezegd dat schade voor boeren in de komende drie jaar wordt vergoed.

Vijf roedels

Gezien het grote voedselaanbod in de natuur ziet de wolvenkenner op de Veluwe probleemloos ruimte voor vijf roedels. ‘Dat is vader, moeder en een paar blijvertjes. Eigen nageslacht is altijd welkom, maar buitenstaanders – zelfs neven, nichten, ooms en tantes – worden fel buiten de deur gehouden.’

Het is belangrijk dat jonge wolven schapen niet als prooi gaan zien, zegt wolvenkenner. 'Wolven proberen eerst onder een hek of net door te graven. Als ze daarbij een fikse tik van 3 tot 4 kilovolt op hun neus krijgen, hebben ze dat meteen afgeleerd.'

Bij een lage spanning zal een wolf proberen eroverheen te springen en vooral dat moeten ze niet aanleren. Onder meer in Drenthe en Limburg helpen vrijwilligers van de Stichting Wolven in Nederland schapenhouders met het (ver)plaatsen van flexnetten om wolven buiten de weides te houden.

Het is volgens Lennartz afwachten of de wolf gaat opduiken op onhandige plekken, waar ze voor overlast kunnen zorgen. In die gevallen pleit hij voor verplaatsing van deze dieren.

** Uit een update van Wageningen Environmental Research van 28 februari blijkt dat de mannetjes wolf toch verantwoordelijk is voor het doden van twee schapen in Heino en Dalsmholte (Overijssel). Uit dna-onderzoek blijkt dat het hier om een dier gaat dat in de periode januari-september 2018 al meermaals werd aangetroffen in het Duitse Eschede/Rheinmetall roedel in de deelstaat Nedersaksen. Deze leeft op circa 400 km van de Veluwe. In de weken daarna zijn keutels van de wolf op de Noord-Veluwe gevonden, in hetzelfde leefgebied als dat van wolvin GW998f. 'De kans is aanwezig dat ze elkaar hebben ontmoet', zegt WER-ecoloog Hugh Jansman. Onderzoek moet uitwijzen of ze ook een paar gaan vormen. Mocht dit het geval zijn, dan is er een kans dat begin mei de jongen geboren worden.