WUR-voorzitter: toekomst zit niet in nostalgisch boeren

De voorzitter van de Raad van Bestuur van Wageningen University & Research deed haar uitspraken in het hol van de leeuw: de Brood en Spelen-bijeenkomst in het provinciehuis van Noord-Brabant. De prijsvraag, die een jaar geleden het levenslicht zag, staat in het teken van ‘in het klein testen wat in het groot moet gebeuren’. Onder de zestien winnaars zijn onder andere producenten van populierenhout, een volledig circulaire boerderij en een kleine voedselcoöperatie.

‘Symphatieke ideeën’, oordeelt Fresco. ‘Maar ik had verwacht dat de drones me om de oren zouden vliegen. Ik zie de opkomst van een nostalgische vorm van boeren voor de wijnslurpende grachtengordel, maar dit vormt niet de ruggengraat van onze toekomstige landbouw. Dat zijn onze jonge boeren en boerinnen die een bestaan moeten opbouwen in de huidige markt. Ik hoor in de zaal dat mensen ons hele economische systeem willen kantelen, maar dat gaat de komende tien jaar echt niet gebeuren.’

Betoog

In een vlammend betoog schetste Fresco eerst de opkomst van de landbouw. Duizenden jaren geleden gaven boeren de bewoners in de steden al de ruimte om zich met andere zaken bezig te houden dan voedselproductie. ‘Diezelfde burgers vragen nu meer van de boeren dan ooit tevoren’, concludeert de professor. ‘Naast veilig en goedkoop voedsel, ook een uitgestrekt landschap, biodiversiteit, een oplossing voor het klimaatvraagstuk, duurzame energie en werkgelegenheid.’

Volgens Fresco zijn vergezichten als de kringlooplandbouw of de natuurinclusieve landbouw prima, maar ‘de duiveltjes zitten in de details’. ‘De melkveehouderij is daar een mooi voorbeeld van. Wie ziet niet graag koeien in een bloemetjeswei? Maar dat leidt niet tot de optimale productie en de uitstoot van broeikasgassen is veel groter dan in de stal. Daarnaast is individuele verzorging van de koe een mooi ideaal, maar praktisch onhaalbaar.’

Met ruim driehonderd bezoekers was de bijeenkomst in Den Bosch afgelopen woensdag goed bezocht. Gedeputeerden van Brabant en Overijssel zegde toe om met alle deelnemers van Brood en Spelen in gesprek te willen over de uitvoering van de plannen. Volgens Erik van Merrienboer, de Brabantse gedeputeerde Ruimte en Financiën, is de regelgeving geen struikelblok. ‘Al zal het soms passen en meten worden.’

Barrières

Rijksbouwmeester en mede-initiator Floris Alkemade moedigde deelnemers aan de barrières te slechten: ‘Deins niet terug, maar storm naar voren. Een barrière staat voor verandering en we weten allemaal dat het huidige voedselproductiesysteem eindig is.’ Alkemade zegde toe om alle projecten de komende maanden te bezoeken, een vervolgconferentie in de zomer te houden en in de tussentijd zijn invloed te laten gelden in Den Haag.