Bank moet van boer geen opgejaagd wild maken

Banken eisen een visie op ondernemerschap. Een bedrijfsvoering waarin verduurzaming ingebakken is. Ook al is dat niet de makkelijkste of meest rendabele keuze. Ze willen bedrijven die met het gezicht en niet met de rug naar de maatschappij staan.

Tegelijkertijd worden de duimschroeven aangedraaid. Banken als Rabobank, ABN AMRO en ING zijn kritischer dan ooit. Boeren en tuinders die niet tot het productievere deel van hun markt behoren, worden aangespoord actie te ondernemen. In ondernemersbelang, maar uiteraard ook in het belang van de financier. Weinig romantiek op dit vlak.

De tijd dat banken om nieuwe agrarische klanten stonden te springen is geweest. Opschoning van het klantenbestand heeft prioriteit. Agrariërs verbazen zich erover hoe vaak ze ‘nee’ van de bank horen.

Het is overduidelijk een reactie op het einde van het quotumtijdperk. De noodstop die volgde op de door banken aangewakkerde hausse aan investeringen, leidt tot grote financiële schade. Destijds werd volop ‘op het randje’ gefinancierd. Die tijd is voorbij.

Rabobank-topman Wiebe Draijer hamerde onlangs in NRC op ‘een tweede groene revolutie’ (…), want de landbouw ‘barst in dit land uit zijn voegen’. Ontnuchterende woorden voor ‘s lands grootste agrofinancier en overduidelijk een draai qua financieringsbeleid.

Draijer noemt het K-woord (krimp). ‘Verkleining van de veestapel en landgebruik komen nog aan de orde.’ Tegelijkertijd waarschuwt hij om de druk niet te groot te maken. ‘Dan duw je de sector onder water en blijven verduurzamingsinvesteringen uit.’

Het is juist die balans die zo lastig is. Beweging is noodzakelijk, maar een te hoog tempo - of in een richting zonder verdienmodel - maakt van boeren en tuinders opgejaagd wild. Verduurzaming moet volhoudbaar zijn en dat is makkelijker gezegd dan gedaan.