Geluidsgolven stuwen groei planten en bloemen

Mark van der Ende was bij een installatiebedrijf een van de ontwikkelaars van een ledverlichtingssysteem voor de agrarische sector. In die tijd ontdekte hij dat geluidsgolven de fotosynthese van planten kunnen versnellen.

Na veel onderzoek heeft Van der Ende de ParXtra Booster, een apparaat dat geluidsgolven produceert, ontwikkeld, die is getest door een aantal kwekers. Eind 2017 heeft hij zijn bedrijf ParXtra Trading in Rijswijk opgericht.

Eerste kwekerij

Kwekerij Tass in Wateringen produceert de Calathea Crocata Tassmania, een exclusieve kamerplant met oranje bloemen. Om het teeltproces te verkorten, was het bedrijf eind 2017 een van de eerste die de ParXtra Booster heeft uitgeprobeerd.

'Daar hebben we toen goede resultaten mee behaald', zegt Ronald van der Knaap, mede-eigenaar van de kwekerij. Dat het systeem nog niet vlekkeloos werkt, bleek daarna. 'Maar toen we een nieuw type booster uittesten, zat daar een fabricagefout in, waardoor we geen reële proeven konden doen.'

In oktober 2018 heeft de kwekerij de proef voortgezet en net als in de vorige winter was een groeiversnelling van 25 procent te zien. Of Van der Knaap de ParXtra Booster permanent gaat gebruiken, is de vraag. 'We hebben het idee dat de booster alleen effect heeft in de wintermaanden, als we weinig daglicht hebben. Verdere proeven moeten uitwijzen of het qua kostprijs een interessante investering is.'

Zeshonderd ParXtra Boosters

Inmiddels heeft Van der Ende zo'n zeshonderd ParXtra Boosters op de markt gebracht, die akoestische energie uitzenden en een energieverbruik hebben van ongeveer 3 watt per 50 vierkante meter.

'We hebben de boosters op de meest uiteenlopende planten getest, waaronder groenten, snijbloemen en potplanten. Het effect is hoe dan ook duidelijk', zegt de uitvinder. 'Gemiddeld is de versnelling zo'n 25 procent, bij de ene plant meer en bij de andere minder.'

Ledverlichting

Penning Freesia en Penning Breeding in Honselersdijk heeft sinds begin 2018 proeven gedaan in afgesloten cellen met uitsluitend ledverlichting. 'We hebben getest op tuinkers, sla, gras, rozen, bromelia's, phalaenopsis en nog meer', zegt Peter Penning, een van de eigenaren.

'In één cel plaatsten we daarbij een booster, in een andere niet, terwijl de klimaatomstandigheden hetzelfde waren. In alle gewassen zagen we 20 tot 30 procent meer groei. Bij phalaenopsis ging dat uiteraard traag, maar tuinkers zag je echt sneller groter worden. Net als bij amaryllis: daar zagen we na vier maanden een bladpaar meer en was de bol 30 procent groter.'

Penning stond in eerste instantie sceptisch tegenover het idee dat geluidsgolven licht zouden versterken. 'Ik weet niet hoe het werkt, maar het doet zeker iets', zegt hij nu. 'Met de proeven gaan we zeker door.'

Proeflicentie

Een aantal bedrijven, zoals phalaenopsiskwekerij Opti-Flor in Monster en Bunnik Vriesea's in De Kwakel, heeft een proeflicentie, waarmee ze tegen een kleine vergoeding tien tot twintig boosters een jaar kunnen uitproberen om een wat groter oppervlak te bestrijken dan bij de eerste proeven.

Een student van de HAS gaat daar regelmatig naartoe en doet de verslaglegging en rapportage. 'In de toekomst willen we echte licenties uitgeven, waarbij bedrijven de apparatuur kunnen kopen of huren', vertelt Van der Ende.

HortiContact

Kweker Björn Bunnik van Bunnik Vriesea's hoorde over de ParXtra Booster op de vakbeurs HortiContact in Gorinchem in januari 2018. 'Ik vind het nog steeds lastig te begrijpen, maar door de proeven bij Penning ben ik enthousiast geworden.'

De kwekerij heeft een triallicentie voor twintig boosters, die twee maanden geleden zijn opgehangen boven verschillende soorten bromelia's. Hoewel het nog te vroeg is om resultaten bekend te maken, wil Bunnik wel kwijt dat hij een aanzienlijke groeiverbetering ziet.

'Als het zichzelf bewijst, willen we een hele kas volhangen met boosters. Zo'n snelle groei brengt met zich mee dat we opnieuw moeten leren telen, maar dat hebben we er graag voor over.'

Aandeelhouders

ParXtra heeft inmiddels verschillende aandeelhouders, die onder andere zorgen dat zijn vinding bedrijfseigendom is waar patent op rust. Intussen blijven tuinders experimenteren met de boosters.

'Wat mij betreft zijn het echt indicatieve proeven, want kassen zijn tenslotte geen laboratoria', zegt de uitvinder. 'Het gaat goed, maar ik wil het product op een rustige manier introduceren. We hebben bijvoorbeeld nog geen apparatuur in het buitenland afgezet.'

Binnenkort start Van der Ende een eigen lab in Kwintsheul, waar hij nog meer proeven kan doen, onder andere voor klanten.