Samenwerken is het devies voor de boomkwekerij

Ruim tweeduizend bedrijven in Nederland houden zich bezig met de teelt van bomen, struiken en vaste planten. Ze brengen in totaal zo'n drieduizend verschillende soorten op de markt en concentreren zich hoofdzakelijk in de teeltgebieden Boskoop, Zundert, Opheusden, Horst en Midden-Brabant.

'Deze regio's vullen elk een deel van het totale sortiment in, maar geen van de regio's heeft het gehele scala van geteelde gewassen', stellen de schrijvers van het rapport, Lambert van Horen (analist tuinbouw bij de Rabobank) en Dave Marcus (sectormanager tuinbouw).

Specialisaties

'De regio's zijn sterk gespecialiseerd in één of enkele van de cultuurgroepen. Elk bedrijf binnen de regio heeft daarnaast nog eigen specialisaties of niches in de vorm van soort, variëteit, grootte, ontwikkelingsstadium en vorm.'

Deze specialisatiegraad heeft volgens de Rabobank geleid tot een sterke fragmentatie. Samenwerking bij de afzet – tussen telers onderling maar ook met partijen verder in de keten – is daarom nodig om goed aan de groeiende marktvraag in binnen- en buitenland te kunnen voldoen. Want de boomkwekerij heeft het tij mee, constateert de bank verder in het rapport.

Groen krijgt steeds meer aandacht, vooral in de grote steden. De bomen- en vasteplantensector zou zich als een sterkere partij kunnen opstellen tegenover grote kopers of opdrachtgevers zoals overheden, suggereert de bank.

Noodzaak

Voorzitter Henk Raaijmakers van LTO-vakgroep Bomen en Vaste Planten ziet evenals de Rabobank de noodzaak tot meer samenwerking. Hij signaleert twee afzetontwikkelingen in de boomkwekerij.

'Grote retailers plaatsen steeds grotere orders, terwijl onlineverkoop de vraag naar een breed assortiment met heel kleine aantallen opstuwt. Hoewel de sector al beschikt over een efficiënte logistiek bij bijvoorbeeld de export, zullen partijen meer moeten bundelen om aan beide trends te kunnen voldoen', zegt hij.

Grootste exporteur

Raaijmakers wijst erop dat de fragmentatie – hij noemt het liever ver doorgevoerde specialisatie – in de sector ervoor heeft gezorgd dat de Nederlandse boomkwekerij succesvol is. Het is de grootste exporteur van boomkwekerijproducten in de wereld. 'Vanwege de hoge kostprijs, gevoed door dure grond en arbeid, is deze specialisatie noodzakelijk.'

De voorzitter kan zich ook vinden in het beeld van de Rabobank dat de sector het tij mee heeft. 'Het belang van groen is ingedaald bij de politiek.'

Kanttekening

Raaijmakers plaatst wel de kanttekening dat de waarde van groen op en neer gaat met de economische conjunctuur. Verder stelt hij dat het middelenbeleid en de dure arbeid en de beschikbaarheid ervan remmend werken op de uitbreiding van de bedrijven in de boomkwekerijsector.