Vooralsnog telt horizon meerdere vage stippen

Een helder toekomstperspectief voor de lange termijn is niet een wens die uitsluitend in de hoofden en harten van boeren en tuinders speelt. Ook banken en investeerders willen weten wat het langetermijnperspectief is voor de Nederlandse landbouw. En een concern als FrieslandCampina wil bij het optuigen van een premium zuivellijn het liefst ook zo ver mogelijk in de toekomst kunnen kijken.

• Lees ook: FrieslandCampina vraagt leden om duurzame melk

Op dit moment valt het niet mee om voor de sector een voorzichtig piketpaaltje te slaan. Op veel beleidsterreinen spelen uitdagingen die van grote invloed kunnen zijn op de land- en tuinbouw in Nederland.

Bij de Europese besluitvorming voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) voor de periode 2021 en 2027 zijn de Britten weggevallen uit onze traditionele as met Berlijn en Londen. Door de Brexit helt de stemming in de EU meer naar het oosten.

De uitvoering van de kringlooplandbouwvisie van LNV-minister Carola Schouten brengt eveneens onzekerheden met zich mee. Ook is het nog de vraag wat het Nationale Klimaatakkoord de landbouw gaat brengen. Over ongeveer een maand wordt de publicatie van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel verwacht. Welke verantwoordelijkheid legt dat op het bordje van de agrarische ondernemers?

• Lees ook: Schouten wil naar kringlooplandbouw in 2030

Deze grote variatie aan beleidsdoelstellingen zorgt ervoor dat de horizon voor boeren en tuinders nu vooral meerdere vage stippen telt.

De politiek is aan zet om de vele uitdagingen om te zetten in een coherent landbouwbeleid. Vanuit de sector klinkt de roep om ook achterom te kijken naar eerder genomen besluiten, bij het maken van nieuwe regelgeving. De economische toestand van veel boerenbedrijven is momenteel niet van dien aard dat ze grote onverwachte omwentelingen kunnen dragen. Het feit dat veel bedrijven niet veel spek op de botten hebben, zou beleidsmakers tot voorzichtigheid moeten manen.

Politieke partijen met duurzaamheid hoog in het vaandel zien in ons land een gidsland in de verduurzaming van de landbouw. Deze mooie ambitie moet echter wel in de pas lopen met de draagkracht van bedrijven.

Van veel besluiten die moeten worden genomen op het gebied van bijvoorbeeld biodiversiteit en klimaat zal de uitwerking pas zichtbaar worden ruim na de huidige kabinetsperiode. Dat vergt van het kabinet het vermogen om over de eigen regeerperiode heen te kijken.

Wat dat betreft krijgt de politiek met dezelfde onzekerheden te maken als waar boeren en tuinders tegenwoordig zo over klagen. Investeringen worden daar gedaan met een perspectief van twintig tot dertig jaar, of zelfs voor de volgende generatie. Die verantwoordelijkheid ligt nu ook bij de politiek.