Telers gooien het over andere boeg na hagelstorm

Bij de dahliatelers staat 23 juni 2016 in hun geheugen gegrift: 'We zagen de lucht zwart worden', blikt Karin Nelissen terug. Een Pools personeelslid belde: 'Peter, ijs, ijs. Niet normaal.' De zwarte lucht kwam snel dichterbij en schoot de keiharde hagelstenen naar beneden. 'Ik hoop zoiets nooit meer mee te maken', zegt Karin Nelissen beslist.

De schade was enorm, vooral de schade aan de 12 hectare dahlia's die op het veld stonden. 'Alles wat we hadden opgebouwd, was in één klap weg', vertelt Peter Nelissen.

Genadeklap

De zware regen in de dagen voor de hagelstorm hadden de dahlia's al op achterstand gezet. De hagel gaf de genadeklap. Die stonden net 20 centimeter boven de grond, volop in de groei. De hagel butste ontelbare wonden in de kwetsbare stelen. Bovendien bevroren de stelen.

Voor de hagelstorm had Nelissen een bloeiend bedrijf met dahliaknollen als hoofdgewas. Eerst teelde hij die samen met zijn ouders als hobby, naast zijn baan bij PPO Vredepeel. In 2007 besloot hij volledig voor zichzelf te beginnen. Al snel groeide het bedrijf naar 10 hectare dahlia's. Hij had de hele teelt in eigen hand, van het moedermateriaal tot en met de afzet van de knollen.

Druk bestaan

Nelissen was gericht op groei. Het was wel bijna jaarrond een druk bestaan. 'Ik wilde alles zelf doen en regelen', vertelt hij. 'Beregenen, stekken maken, personeel regelen, van het ene perceel naar het andere, dan hier, dan daar, onrust, drukte.'

Daar kwam bij dat het echtpaar eind 2013 het huidige bedrijf had gekocht. Alles moest toen tegelijk: schuren verbouwen, tunnels plaatsen en voorbereidingen treffen voor het stekseizoen, want er waren in dat jaar al 90 procent dahliaknollen voorverkocht.

Derde plantseizoen

In 2016 was het derde plantseizoen op de nieuwe locatie. Dat liep al niet lekker door de zware regenbuien, maar toch zou het lukken om alles op 24 juni geplant te krijgen. 'Zou', herhaalt de ondernemer.

De grote vraag voor Nelissen was: hoe nu verder? Hij besefte hoe groot het risico is van een groot areaal met een dure teelt en hoeveel drukte dat geeft. Het echtpaar besloot het bedrijf op een andere manier voort te zetten, te stoppen met het telen van dahlia's op de manier zoals Nelissen deed. Hij wilde niet meer steeds groeien, maar een bedrijf dat meer overzichtelijk is. Hij zocht voor het personeel ander werk en Karin, die tot dan buitenshuis werkte, kwam thuis werken. 'Zij weet hoe alles werkt. Bovendien was het makkelijker met de kinderen.'

Pioenrozen

Tot dan teelde Nelissen al op kleine schaal pioenrozen. Hij besloot alles in te zetten op die teelt, zowel voor de bloem als de plant.

Als snel kwam de vraag van een bevriende collega of hij dahliastekken voor hem wilde maken. Dat zorgde voor inkomsten. Een tweede collega meldde zich later met hetzelfde verzoek.

Tweejarige teelt

Eind 2016 plantte Nelissen de eerste 250.000 pioenrozen. In 2017 hetzelfde aantal. Het is een tweejarige teelt. Dit najaar oogst hij de eerste planten. Driekwart hiervan is alweer voorverkocht.

De nieuwe bedrijfsopzet heeft vooral gezorgd voor 'rust in de kop', zegt Nelissen. 'Eerst teelden we 53 soorten dahlia's. Daar maakten we 1,7 miljoen stekken van. Nu maken we van elf soorten 900.000 stekken voor twee collega's.' Het echtpaar zet het werk nu rond met één personeelslid. Ook vader Jan Nelissen (75) is iedere dag op het bedrijf te vinden.

Samen met vader

'Nu kan ik bijvoorbeeld weer een hele dag naar het veld om te rooien, samen met mijn vader. Vroeger was ik voortdurend heen en weer aan het rijden. Dan was ik vaak kapot aan het eind van de dag. Nu ook, maar dat is omdat ik lekker heb gewerkt en bezig ben geweest met het gewas.'

Veel collega's kiezen voor groei, met stijgende kapitaalslasten en risico's, constateert Nelissen. 'Net als wij toen.' Nu niet meer. 'We zaten wel op een goede weg, met dahliasoorten die er nauwelijks waren. Maar groot groeien hoeft voor ons niet meer. Wij hebben gekozen voor kleiner. Dat geeft veel rust. Hoe vreemd het ook klinkt: met de hagelbui zijn we ergens uit gekomen waar we gedwongen in zaten, hoewel ik het toch wel graag deed.'

Veel geleerd

Nelissen heeft de laatste twee jaar veel geleerd. 'Ik durf nu eerder 'nee' te zeggen. Steeds vragen mensen: 'Wil je niet dit, wil je niet dat? Wil je niet meer stekken maken, niet meer pioenen?' Nu zeg ik 'nee'. We hebben niet de intentie meer om groot te worden.'

De ondernemer kijkt naar zijn vrouw: 'Dit hadden we twee jaar geleden niet kunnen denken.' Karin Nelissen: 'Je bent nu weer gewoon teeltman.'

Hulp

De ondernemers zaten na de hagelstorm in 2016 met hun handen in het haar. De totale oogst was verloren en alle kosten liepen door. Bovendien was 50 procent van de oogst voorverkocht. Daarom werden met behulp van de bemiddelingsbureaus die de afzet regelen, alle afnemers geïnformeerd.

'We hebben hen zelf allemaal bezocht', vertelt Peter Nelissen. 'We hebben hen persoonlijk gesproken en foto's laten zien. Zij hadden de impact niet in de gaten.' Gelukkig werkten de afnemers mee aan het ontbinden van de verkoopcontracten.

Nelissen kon al vrij snel voor inkomsten zorgen door het maken van dahliastekken voor twee collega's.

Hagelverzekering

De hagelverzekering vergoedde een deel van de schade. Nelissen hoort nu nog wel eens reacties: 'Ja, maar jullie waren verzekerd.' 'Wij zijn er niets beter van geworden', verzekert hij. 'We moesten bijvoorbeeld wel 12 hectare bloembollenpacht betalen zonder dat er iets op stond.' Karin Nelissen: 'Wij hebben er ook altijd premie voor betaald.'