Veenkoloniën nooit meer moe van aardappel

Aanleiding voor deze demodag op proefboerderij 't Kompas in Valthermond zijn de grote problemen met aardappelmoeheid (AM) die voortvloeien uit onder andere de zachte winters. Veel aardappelopslag veroorzaakt in de bestrijding niet alleen veel werk, maar dreigt ook te leiden tot een sterke vermeerdering van aaltjes in de bodem.

De stuurgroep Plan van Aanpak AM-bestrijding heeft daarom het initiatief genomen om via een demodag hierover te communiceren. De aardappel en in het bijzonder de beheersing van aardappelmoeheid staat centraal. Zowel 's morgens als 's middags kunnen telers in groepen verschillende objecten bekijken.

Plan van aanpak

In recente jaren hebben zich virulentere AM-populaties kunnen manifesteren. Om daar met verstand en beleid het hoofd aan te bieden, hebben LTO, NAV, TBM en Avebe het gezamenlijke initiatief genomen om een Plan van Aanpak AM-bestrijding in te richten. BO Akkerbouw ondersteunt dat plan financieel uit de reserves van het oude Productschap Akkerbouw.

Virulentere AM-populaties zullen uiteindelijk worden beheerst met een verbeterde resistentie tegen de aardappelcysteaaltjes Globodera rostochiensis en Globodera pallida, maar dat is een traject van meerdere jaren. In de tussenliggende tijd is het zaak om de verspreiding en verdere ontwikkeling van die populaties zoveel mogelijk te vertragen.

Praktische invulling

Elementen van de strategie om dat op bedrijfsniveau te bewerkstelligen, zijn onder andere de bestrijding van opslag, het op verantwoorde wijze verwerken van tarra en machines zoveel mogelijk reinigen als die van het ene perceel naar het andere gaan. Om die zaken praktische invulling te geven op het boerenbedrijf, worden een aantal zaken op 't Kompas gedemonstreerd.

Op de Veenkoloniale Aardappeldag worden innovatieve gerobotiseerde, zelfstandig werkende machines getoond om aardappelopslag te bestrijden. De laatste stand van de techniek zal te zien zijn. Of dat direct al effectief en praktijkrijp is, zal op die dag blijken, maar in elk geval worden de uitvinders met elkaar in contact gebracht.

Innovaties

Naast bestaande technieken, zoals een kappenspuit, is de nieuwste versie van de onkruidrol te zien. In de categorie 'innovatief' rijdt een klein zelfrijdend platform rond met een geavanceerd camerasysteem en een spotsprayeenheid.

Agrifac toont een brede spuitmachine voorzien van camera's en spotspraying. Wageningen University & Research laat een prototype zien van een zelfrijdend camera-spuitsysteem dat voor onderzoeksdoeleinden wordt gebruikt.

Vervolgtraject

Parallel aan de demodag is er een workshop om afspraken te kunnen maken voor een vervolgtraject. Er zal best nog wat ontwikkelingswerk nodig zijn, voordat een definitieve en effectief werkende robot op de markt is te brengen die de problemen met aardappelopslag helpt op te lossen. Inbreng van de praktijk voor dat traject is van belang en stimuleert de uitvinders om marktgerichte innovaties door te voeren.

Op de demodag is bovendien een eenvoudige systematiek te zien om tarra te behandelen, voordat deze teruggaat naar het land. Van inundatie is bekend dat het een dodende werking heeft op AM en het is zaak om een praktische methode uit te werken.

Tarragrond

Op de proefboerderij ligt een validatieproef om dat te demonstreren en aan de hand van die ervaringen wordt een praktische handleiding opgesteld om het probleem van AM-verspreiding via tarragrond in te dammen. Nooit meer moe door het onzorgvuldig verspreiden van AM via tarragrond.

Voorkomen is beter dan genezen. Maar als een perceel toch een stevige besmetting met AM heeft, dan zijn er ook mogelijkheden om dat te saneren. Het aardappelgewas is een uitstekend AM-lokgewas, mits het de aaltjes geen gelegenheid geeft om cysten te vormen. Om dat te effectueren, moet de aardappelplant rond de langste dag van het jaar worden gedood.

Validatieproef

Bij de proefboerderij ligt een validatieproef om aardappelen als vanggewas voor AM in combinatie met een vanggewas voor een ander vrijlevend aaltje te demonstreren. Er zijn hoge verwachtingen van zo'n combinatie, zeker als er veel organische stof aan de bodem wordt toegevoegd.

Ook is er aandacht voor de meerjarige effecten van de teelt van afrikaantjes ter bestrijding van Pratylenchus penetrans. De effecten op de populatie en de opbrengsten in de nateelt zijn indrukwekkend.

Tagetes

Innovatiecentrum Veenkoloniën en onderzoekslocatie 't Kompas in Valthermond zijn op donderdag 31 mei de plek voor verschillende innovatieve en bestaande technieken. Er is onder andere aandacht voor de bestrijding van aardappelopslag, inundatie van tarragrond en de teelt van afrikaantjes (Tagetes) ter bestrijding van Pratylenchus penetrans.

Het programma van de aardappeldag is 's morgens en 's middags hetzelfde. Het ochtendprogramma begint om 9.30 uur, met een inloop vanaf 9 uur. Het middagprogramma begint om 13.30 uur. De inloop is vanaf 13.15 uur. Aanmelden kan via rieke@innovatieveenkoloniën.nl.

Organisatie

De Veenkoloniale Aardappeldag is georganiseerd door Stuurgroep Plan van Aanpak AM (Avebe, BO Akkerbouw, LTO Nederland, Werkgroep Zetmeelaardappelen, Stichting TBM en Nederlandse Akkerbouw Vakbond), Innovatie Veenkoloniën en Wageningen University & Research.