Ton haalbaar voor veenweideboer

Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van enkele ministeries, Wetterskip Fryslân, de gemeente Leeuwarden, provincie Fryslân, Staatsbosbeheer, het Kadaster en het Planbureau voor de Leefomgeving.

In het veenweidegebied gaat het waterpeil omhoog, om de bodemdaling en hiermee de veenoxidatie te vertragen.

De duizend melkveehouders moeten zich wel aanpassen aan de hogere waterstanden, met minder vee toe vanwege de verminderde draagkracht van de bodem en andere voerbalans, maar kunnen nog wel een rendabel boerenbedrijf runnen, geven de onderzoekers aan.

Wel zijn er aanpassingen nodig die investeringen vergen. Een suggestie volgens de onderzoekers is om daar gebiedsgarantiefondsen voor in het leven te roepen die worden gevoed vanuit de 'opbrengsten ' van de vermeden CO2-uitstoot.

Bedrijfsmodellen

Ze maakten vier bedrijfsmodellen: klei op veen, tussen de meren, puur veenweide en diepe veenpolders.

In het pure veenweidegebied, met een drooglegging van 0,30 meter beneden maaiveld, kan een melkveehouder met 100 koeien (en 74 stuks jongvee) die gemiddeld 4.000 liter geven en 6.000 kilo aan grasproducten (helft gras en helft hooiland) krijgen een bedrijfsinkomen van 101.000 euro halen.

In de randzone klei op veen, met 90 procent grasland en 10 procent snijmais kan een boer met 105 koeien (en 78 stuks jongvee) die 8.900 liter per koe geven, en 8.200 kilo aan droge stof krijgen (900 kilo mais, 3.500 kilo krachtvoer en 3.800 grasproducten) een bedrijfsresultaat neerzetten van 97.000 euro.

Perspectief

Met het onderzoek is er volgens Wiebren van Stralen, programmamaker van Living Lab voor het eerst gerekend wat het financieel betekent als het peil in de veenweide omhoog gaat.

'Boeren hebben perspectief nodig. Nu gaat de discussie vooral over 'we moeten de veenweide drooghouden want anders kun je er niet goed boeren' tot 'vernat de veenweide helemaal en ga lisdoddes telen'. Het is zwart of wit.'

Volgens hem is er veel belangstelling onder boeren om verder door te rekenen aan de keukentafel of in het dorpshuis.

'De bedrijfsmodellen zijn een blauwdruk. Een stuk robuuster dan de natte teeltenkanten. Wij laten zien dat koeien melken mogelijk blijft in het veenweidegebied. Van een hele ommezwaai kan ook geen sprake zijn. Daarvoor is het gebied van 50.000 tot 70.000 hectare te groot.'