'Vertrouwensband moet sterk zijn bij samenwerking'

De boerderijwinkel van Fruittuin Verbeek heeft een afmeting waar menig winkeleigenaar jaloers op zal zijn. De 400 vierkante meter winkelvloer is van boven tot onder gevuld met houten kratten vol fruit uit de eigen boomgaard, groenten uit de regio, flessen huisgemaakt sap en andere streekproducten. Een deel van de boerderijwinkel is ingericht als café.

50.000 klanten per jaar

Op deze fruitboerderij wandelen jaarlijks zo'n 50.000 klanten rond. Op drukke dagen gonst en bruist het er. Aan sfeer ontbreekt het niet op dit adres en aan gastvrijheid al evenmin.

'Goedemorgen, welkom', zegt eigenaar Ton Verbeek. 'Vandaag is de winkel gesloten, maar voor jou maken we even tijd.' Het is een hartelijk ontvangst door een bevlogen man. Jarenlang runde hij met zijn gezin een fruitbedrijf in Dronten, maar in 1995 streek de familie neer in Oldebroek.

Ze wilden hun fruit op een andere manier tot waarde brengen. Geen massa's voor de handel telen, maar het heft in éigen hand nemen. Producten rechtstreeks aan de eindgebruiker verkopen, dat is wat ze wilden. Oldebroek, een plaatsje onder de rook van Zwolle, leek daarvoor een goede locatie.

Boerderijwinkel bewuste keuze

Verbeek koos bewust voor een boerderijwinkel. 'De supermarkten walsen over boeren en tuinders heen, ten koste van onze marges. Eigenlijk kun je de consument alleen nog bereiken door op producentniveau samen te werken. Dan pas kun je begrip en sympathie kweken. En dan pas zal de consument zijn boodschappen bij jou doen, in plaats van bij Albert Heijn.'

Maar die samenwerking tussen boeren en tuinders is volgens hem ook meteen de grootste bottleneck. 'Hoe dat kan?', vraagt hij. 'Als het gaat om geld verdienen is het tegenwoordig ieder voor zich. Er is geen onderling vertrouwen meer.'

Om die reden is hij ook huiverig voor projecten zoals 'Kwaliteit in Boerenlijn'. Daarvan was het doel om via samenwerking de verkoop van streekproducten te stimuleren. 'Daar ging maar liefst 300.000 euro projectgeld in om. Maar er is niets van terechtgekomen', zegt hij. 'Iedereen wil koning blijven op zijn eigen koninkrijk.'

Prijsafspraken

Maar wat is dan de kracht van zijn concept? Verbeek werkt samen met twaalf agrarische producenten. Van hen betrekt hij groenten, fruit, zuivel, vlees, jam en sap. Hiermee verbreedt Verbeek zijn assortiment en trekt hij meer publiek aan.

'Wil je samenwerken met andere ondernemers, dan moet de onderlinge vertrouwensband sterk zijn. Je moet elkaar de ruimte geven. Je maakt prijsafspraken met diegene die zijn producten afstaat aan jou. Daarbij respecteer ik de kostprijs van de ander. Voor een eerlijk product geldt een eerlijke prijs voor beide kanten', legt hij uit.

'Samenwerken lukt alleen als je beiden bereid bent om hoge prijspieken en diepe prijsdalen af te toppen. Bij dit proces moet je elkaar, over en weer, iets kunnen gunnen. Iedereen binnen de samenwerking moet dus bereid zijn om een deel van zijn koninkrijk in te leveren en te gaan voor een verenigd koninkrijk.'

Dezelfde ideologie

Deze filosofie geldt óók bij het maken van afspraken rond logistiek en kwaliteit. Verbeek: 'Een oud gezegde luidt: alleen is het snelst, maar samen kom je verder. En zo voel ik dat ook. Ik heb andere ondernemers nodig. Toen we begonnen met de boerderijwinkel zijn we dan ook op zoek gegaan naar ondernemers met dezelfde ideologie.'

Vlees betrekt hij al bijvoorbeeld twintig jaar van de lokale slager Van Norel. En die verkoopt weer fruit en sap van Verbeek. Ook werkt Verbeek samen met melkveehouder Ard van Wees uit Dronten. Op zijn boerderij Polderzoom maakt Van Wees elke maandag honderd boerenkazen. Pakweg 75 procent van zijn kazen verkoopt hij via de handel. 'Daarvan betalen we de grootste rekeningen', lacht hij. De rest verkoopt hij in zijn boerderijwinkel of via die van collega's.

Geen vetpot

'Mijn kaas ligt bij zes agrarisch ondernemers. En op mijn beurt verkoop ik weer eieren, geitenkaas en worst van hen. Zo versterken we elkaar.' Helaas verdienen de ondernemers niet veel aan elkaars producten. 'Je kunt wel méér vragen, maar dan koopt de klant liever bij de supermarkt. Je moet het dus hebben van je eigen producten.'

Twee dagen per week is de boerderijwinkel open, klanten kunnen dan een gratis kop koffie drinken in de sfeervolle ontvangstruimte. Van Wees: 'Als sector moet je jezelf promoten, je verhaal blijven vertellen. Dat doe ik op deze dagen graag.'

De passie om een eerlijk verhaal te vertellen, deelt de veehouder met Verbeek. 'Wil je een boerderijwinkel runnen, dan moet je echt een 'mensenmens' zijn', zegt de teler.

'Het gesproken woord'

'Toen wij destijds begonnen met de winkel hadden we één vraag: wat stimuleert mensen om op de fiets of in de auto te stappen en hier fruit te kopen? Het antwoord is beleving. En het belangrijkste daarbij is het 'gesproken woord'.'

Verbeek pakt alles aan om klanten over zijn producten te vertellen; via rondleidingen, themadagen, ontvangen van schoolklassen, een reportage in regionale kranten en ga zo maar door.

Buurtsupermarkt blijft populairst

Toch gaan de dorpsbewoners doorgaans naar de buurtsuper. Op het parkeerterrein van de Emté laadt een dame haar kofferbak vol boodschappen. 'Ja, ik ken de Fruittuin', zegt ze. 'Maar ik haal mijn boodschappen altijd in de supermarkt. Hier vind ik alles onder één dak. Ik hecht ook geen waarde aan een extreem goede kwaliteit. Het moet gewoon betaalbaar zijn.'

Fruittuin Verbeek is vooral geliefd bij oudere mensen en tweeverdieners uit Zwolle. Vijftig procent van onze klanten is 30, 40 jaar oud. Verbeek: 'Het zijn hoogopgeleiden die het beste willen voor hun kinderen en ze hebben een druk bestaan. In het weekend, als ze wél tijd hebben, dan koken ze uitgebreid met zorgvuldig gekozen ingrediënten.' Daarvoor rijden de klanten van Verbeek graag een stukje om.

• Lees meer in de krant van zaterdag 21 april