'Lisdodde geen vervanger van melkkoe'

Die waarschuwing gaf projectleider Truus Steenbruggen van provincie Fryslân donderdag richting Better Wetter-aanjager en ecoloog Eddy Wymenga, tijdens het symposium Better Wetter op Hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden. Een van de doelen van Better Wetter is het verbeteren van het Friese watersysteem.

Al enige tijd kijkt Wymenga naar natte teelten in veenweidegebieden die economisch rendabel kunnen worden gemaakt. Met name lisddode leidt volgens hem tot snelle en concrete producten in het gebied.

Teeltbedden

De plant doet het goed onder natte omstandigheden op relatief voedselrijke veenbodems met hoge waterstanden. Bovendien remt het de veenoxidatie en daarmee de bodemdaling in het gebied.

Teeltbedden zijn aangelegd op ongeveer 1 hectare in Bûtefjild in Noordoost-Friesland. Inmiddels zijn de eerste producten van biolaminaat gemaakt. Decoratieve producten als bankjes, maar ook isolatiemateriaal.

'Als we lisdodde meer telen, moet je het ook als bulkproduct kwijt. Een groot bouwbedrijf in Friesland heeft hiervoor al belangstelling', vertelt Wymenga.

Opschalen

Die interesse is belangrijk om de teelt op te schalen. De ecoloog verwacht dat hij naar enkele 'tientallen' hectares lisdoddes kan gaan op land van terreinbeherende organisaties en waterbergingsgebieden. Ook enkele boeren die een 'laag hoekje over hebben', hebben al interesse getoond.

Volgens Steenbruggen kleeft er ook een risico aan. 'Met deze alternatieve teelten kun je te ver op de troepen vooruitlopen. Daarmee verlies je het veld', waarschuwde ze.

'Lisdodde wordt echter geen vervanger van de melkkoe', gaf Wymenga aan. 'Daarvoor zijn de grondprijzen dermate hoog. We gaan niet concurreren met de melkveehouderij. Die illusie moeten we niet wekken.'

Melkveehouderij van grote betekenis

De melkveehouderij blijft van grote betekenis in het gebied, vindt ook Steenbruggen. 'Al 25 jaar bestuderen wij het veenweidegebied. De lagere peilen zijn goed voor de zuivelketen en landbouw. We hebben nattere situaties bestudeerd, maar de economische factor is zo groot, dat weegt zwaarder in euro's dan de nadelen van andere belangen.'

De uitvoering van de veenweidevisie, 'een ambitieus programma', is inmiddels volop begonnen. 'Hoe is nat veen rendabel te exploiteren, hoe passen boeren de bedrijfsvoering aan? De landbouw werkt hier hard aan mee. Dat geldt ook voor natuurorganisaties en gemeenten', geeft Steenbruggen aan.

Technologische veranderingen

Samen met boeren kijkt de projectleider naar technologische veranderingen als hoger waterpeil, onderwaterdrainage en grassoorten die het goed doen onder natte omstandigheden.

Ook wordt geëxperimenteerd met een strak grondwaterverloop. 'Een strak verloop van de grondwaterstanden van 50 centimeter onder maaiveld, dat is wat boeren willen. Hiermee minimaliseer je de veenoxidatie en natschade', legt Steenbruggen uit.