Mestinstallatie Twence splijt Zenderen

'Als de installatie er straks staat, zullen jullie er trots op zijn.' Projectmanager Andy Roeloffzen van afvalverwerker Twence is ervan overtuigd dat de mestverwerkingsinstallatie niet alleen goed is voor boeren en de regio, maar ook voor het dorp Zenderen zelf. Deze opmerking werd echter met hoongelach ontvangen tijdens een bijeenkomst van de dorpsraad in februari.

Twente is een van de gebieden in Nederland met een groot mestoverschot. Sinds de verwerkingsplicht in 2014 werd ingesteld, zoeken boeren naar goede mogelijkheden om hun mest te verwerken. Net als op veel andere plekken gaat dat in Twente ook niet zonder slag of stoot. Twence wil een mestverwerker plaatsen op de vuilstortplaats Elhorst-Vloedbelt, net buiten het dorp Zenderen aan de provinciale weg N743.

250.000 ton

In de beoogde installatie kan 250.000 ton drijfmest per jaar worden verwerkt tot groen gas, fosfaatmeststof, kaliummeststof, schoon water en ammoniakwater. Ammoniakwater kan worden gebruikt als een soort AdBlue voor de rookgasreiniging van Twence in Hengelo.

Er blijft geen reststroom over. Twence spreekt dan ook over mestverwaarding in plaats van mestverwerking. Drieduizend huishoudens kunnen worden voorzien van groen gas. Een toonbeeld van duurzaamheid dus en een mooie oplossing voor veel boeren in Twente.

Verzet

Dat vinden ook provincie Overijssel, LTO Noord en dertien van de veertien gemeenten die aandeelhouder zijn van Twence. Uitgerekend gemeente Borne, waarin Zenderen ligt, is de enige gemeente die tegen de komst van de mestverwerkingsinstallatie op de vuilstortplaats is. Ook de dorpsraad van Zenderen en Stichting Behoud Elhorst/Vloedbelt verzetten zich fel tegen de bouw van de installatie.

Volgens voorzitter Arjan Bonthuis van LTO Noord-afdeling Zuid Twente is het een typisch geval van 'not in my backyard'. Hij is vanaf het begin betrokken bij het proces. Bonthuis zoekt al bijna tien jaar naar een oplossing om mest te verwerken. Voor zichzelf, maar ook voor boeren uit de hele regio.

Eeuwigdurende zorgplicht

'De vuilstortplaats is een geschikte locatie. Het ligt midden in Twente en Twence heeft een eeuwigdurende zorgplicht voor de vuilstortplaats. Er staat al een hal die kan worden gebruikt, het terrein is goed bereikbaar via de provinciale weg en er zijn weinig direct omwonenden. Er is altijd wel iemand die bezwaar heeft tegen een mestverwerker. Het eindeloos procederen houdt ons in een soort houdgreep.'

Op dit moment is provincie Overijssel aan zet. Vorig jaar oktober zette de Raad van State, het hoogste bestuurlijke rechtsorgaan van ons land, een streep door de plannen. De Raad van State oordeelt dat de plannen niet passen in het huidige bestemmingsplan en dat er ten onrechte een omgevingsvergunning is afgegeven door de provincie. Twence had al willen bouwen, maar voorlopig ligt het plan dus nog stil.

Buitenspel

Via een inpassingsplan wil provincie Overijssel de komst van de mestverwerker op het terrein van Twence nu toch mogelijk maken. Gemeente Borne wordt hiermee buitenspel gezet. De provincie oordeelt dat het plan van regionaal belang is.

'De provincie neemt de rol over van gemeente Borne, aangezien gesprekken tussen Twence en de gemeente niet tot een oplossing hebben geleid. Voor de provincie is de biovergister in Zenderen belangrijk bij zowel het terugdringen van het mestoverschot in Twente als de energietransitie waar Overijssel voor staat', schrijft de provincie.

Opnieuw bezwaar maken

Stichting Behoud Elhorst/Vloedbelt is vastbesloten om ook nu weer bezwaar te gaan maken tot aan de Raad van State, als dat nodig is, en verwacht dat ook van de gemeenteraad van Borne.

'Twence heeft Gedeputeerde Staten van Overijssel, met medewerking van LTO Noord, zover onder druk kunnen zetten dat Overijssel een provinciaal inpassingsplan toe laat passen. Twence heeft namelijk een financieel belang bij deze locatie omdat voor een deel de benodigde infrastructuur al aanwezig is.'

Circulaire economie

Dat boeren baat hebben bij mestverwerking is vanzelfsprekend, maar waarom investeert Twence erin? 'Het past goed in de verandering die wij als afvalverwerker doormaken', zegt Roeloffzen. 'We spreken steeds minder van afval. Steeds meer materialen worden hergebruikt. We gaan naar een circulaire economie waarbij we uit afval duurzame energie en nieuwe grondstoffen halen en weer aanbieden.'

Er is vraag naar groen gas, zeker nu de kraan van aardgas in Groningen dichtgaat, stelt de projectmanager. 'Boeren in de regio willen hun mest graag verwerken. Mest is er, net als afval. Wij gaan niet over het mestbeleid, maar zien wel dat het overschot er is. Wij kunnen hierin een belangrijke dienst aan boeren leveren.'

Weinig overlast

Volgens Roeloffzen zal de overlast van de mestverwerking minimaal zijn. 'De installatie is niet zichtbaar, de verwerking en het lossen vinden binnen plaats. De geurnormen zijn veel strenger dan die voor het landelijk gebied. We maken gebruik van de nieuwste technieken.'

Volgens een rapport van GGD Twente zijn er geen risico's voor de gezondheid en veiligheid van omwonenden, mits Twence zorgt voor goed onderhoud en een zorgvuldige sturing van het proces.

Zakelijke discussie

Bonthuis kan zich 'gelukkig', ondanks dat hij vurig pleitbezorger is van de mestverwerker, nog gewoon vertonen in het dorp Zenderen. 'Ik heb de discussie altijd zakelijk gehouden en niet op de persoon gespeeld. Ik leg gewoon uit waarom mestverwerking voor boeren belangrijk is en waarom het terrein van Twence geschikt is', zegt hij.

'Tijdens een stemming bij een vergadering van de dorpsraad bleek dat een meerderheid wil dat de dorpsraad in gesprek gaat met de verschillende partijen om een goede oplossing voor het dorp te vinden. De inwoners van Zenderen denken er dus een stuk genuanceerder over dat de dorpsraad zelf.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst