Optica zorgt voor discussie bij broers

De rails voor de deuren van toekomstige deuren van de koelcellen zijn alvast meegestort, zodat uitbreiding naar het oosten mogelijk blijft. Groei is desalniettemin niet een doel op zich van akkerbouwers Arjan en Gerald Maters uit Niekerk. Uitgangspunt bij de bouw van de nieuwe schuur is de kwaliteit van pootgoed. De broers willen de kansen voor meerwaarde uit de teelt optimaal benutten.

'Het bedrijf bestaat vijftig jaar. Al vrij snel gingen mijn vader en oom eigen traditionele stammen telen. Uiteindelijk werden het miniknollen. Met hoogwaardig s-materiaal willen we onderscheidend zijn', vertelt Gerald Maters. 'De investeringen zijn gericht op hoge kwaliteit pootgoed en om flexibel in te kunnen spelen op de wensen van onze afnemers.'

De broers namen in 2012 het bedrijf over. Inmiddels staat er een fonkelnieuwe schuur. 'De logistieke lijnen vormen de basis. De verwerking hebben we centraal gemaakt en de bewaring zit eromheen. Hierdoor kunnen we zonder problemen uitbreiden.'

Blikvanger

De Optica CS88 van Schouten is de blikvanger in de nieuwe schuur. Die heeft de eerste tonnen pootgoed ondertussen verwerkt. De aanschaf ervan heeft aan de keukentafel voor veel discussie gezorgd.

'Elektronische sorteren was mijn wens. Die haalt bijvoorbeeld meteen de kluiten eruit. Mijn broer had de voorkeur voor een schudmachine. Die raakt immers bijna nooit af. Je legt alle voor- en nadelen naast elkaar. Koop je een sorteerder met een jonge techniek of ga je voor conventioneel? Bovendien moet je naar het budget kijken. Grappig is dat ik gaandeweg het proces begon te twijfelen, terwijl mijn broer steeds meer de voordelen zag. Voor de toekomst biedt elektronisch sorteren een groot voordeel. Software kun je aanpassen. Een schudder blijft een schudder.'

Nauwkeurig

Ook voor derden hebben de broers al partijen pootgoed gesorteerd. 18 tot 60 procent pootgoed werd uit de partijen bovenmaat uitgesorteerd. 'Dan zie je dat zo'n nauwkeurige sorteerder in zo'n seizoen meteen een financieel verschil oplevert. De nauwkeurigheid is hoog door afstellingen op 0,1 millimeter. We kunnen nu sorteren in veel maatgroepen en de aardappelen worden allemaal geteld. Zo bieden we extra service richting de afnemers.'

Gemiddeld gaat er zo'n 10 tot 12 ton aan knollen per uur door de sorteerder. Ook de grove partijen kan die goed aan. 'De kluiten worden in het proces nauwkeurig gescheiden, 95 procent wordt er wel uit getikt. Hierdoor hoef je in het leeshok eigenlijk alleen nog na te lezen op afwijkende knollen. Met het scheiden van kluiten heb je minder kans op beschadiging in de bunker. Belangrijk ook met het oog op fusarium, dat bij verwondingen de knol binnendringt.'

Bunkers

De Optica is voorzien van zes bunkers, waarin verschillenden maten worden gesorteerd. Door de goed doordachte logistieke lijnen kunnen kisten zo door naar de ruimte voor het opzakken en verpakken. Er is opslagruimte voor 5.000 ton. Vier cellen zijn geschikt voor ethyleen of Talent-bewaring en voorzien van CO2-meters. 'Deze zijn buitenlucht gekoeld, maar straks kan dat eventueel mechanisch.'

Nadeel is dat de sorteerder frequenter onderhoud nodig heeft en de snaren vrij van kiem moeten blijven. 'Dat is anders dan bij een conventioneel alternatief, al valt het tot dusver bij ons nog wel mee. Toch besteden we veel aandacht aan het schoonmaken. Voor pootgoed is dat ontzettend belangrijk. Vermenging is een onderschat probleem in de teelt.'

Lijnen kloppen

Maters is ontzettend blij met de stap. 'De logistieke lijnen kloppen. Van de sneldroogwand met gaskachels door de verwerking naar het verpakken en uiteindelijk de expeditieruimte. Er wordt bij ons niet meer losgestort, al merk je wel dat kisten veel meer ruimte in beslag nemen. Als die leeg zijn, dan krijg je er geen ruimte voor terug.'

Door de automatiseringsslag kunnen de broers meer aandacht schenken aan het werk op het land. Van de 175 hectare, grenst 95 hectare aan de boerderij in Niekerk. 'We hebben geen eigen wegen en dus geen onderhoud. De rest ligt in een straal van 8 kilometer. Daar hebben we het enorm mee getroffen', zegt Maters.

Focus

'We leggen de focus op de percelen waar we de miniknollen telen. We willen alle percelen voor het uitgangsmateriaal egaliseren en rond leggen. Doel is om regenwater goed af te voeren, want water en aardappelen gaan niet samen. Op de wendakkers telen we daardoor ook geen aardappelen.'

Volgens de akkerbouwer is ook dit een keuze met het oog op de toekomst. 'We houden rekening met de veranderingen in het klimaat. Het moet niet zo zijn dat we nu alles in de schuur tiptop in orde hebben, maar we de slag vervolgens op het land verliezen.'