Lelies valkuil en zegen voor Rik Heukers

De winter is vaak een hectische periode voor Rik Heukers uit Espel. Zo'n dertig zzp'ers en flexwerkers zijn dan aan het werk op zijn bedrijf. Vooral in november en december is het een komen en gaan van vrachtwagens. Kuubskisten vol lelies worden naar Espel gebracht. Niet alleen de oogst van telers uit de directe omgeving, maar ook uit Drenthe en Overijssel worden door Heukers verwerkt en opgeslagen.

Bewaren, drogen, verwerken en verhuur van kisten zijn de voornaamste werkzaamheden. Op dit moment gaat het om zo'n 30 tot 35 hectare lelies, die de ondernemer in de periode van november tot en met kerst verwerkt. In januari en februari gaat het om plantgoed. 'De verwerking van lelies is best duur en bovendien arbeidsintensief. Omdat veel bedrijven vaak die capaciteit niet hebben, besteden ze het werk uit. Groeien ze door, dan zie je dat telers ervoor kiezen om er zelf in te investeren.'

Vakmanschap

Voor de opslag heeft Heukers ruimte voor zo'n 3.500 kisten. Omdat het bewaren van lelies, in vergelijking met andere gewassen, om een andere aanpak vraagt, komen veel telers bij hem uit. 'De opslag van lelies is een stukje vakmanschap. Je moet zorgen voor een stabiele temperatuur. De lelies moeten niet te nat, maar ook niet te droog zijn. De juiste condities zijn cruciaal. Toch blijft dat redelijk subjectief.'

Zijn klanten zijn veelal bij Agrifirm aangesloten en dat is een voordeel. 'De controleurs van Agrifirm beoordelen en ondersteunen mij. Dat versterkt het vertrouwen bij de klant. Die krijgt van meerdere kanten bevestigd dat wij goed omgaan met het plantgoed.'

Vliegende start

De situatie op het erf in Espel past Heukers perfect. Dat terwijl de dienstverlening feitelijk een noodgreep was. Aanvankelijk maakte hij een vliegende start op het bloembollenbedrijf van Jan Bastiaanssen in Espel. Deze had geen opvolger en maakte van Heukers en een compagnon in 2005 vennoten. Met de twee jonge mannen voerde hij de dagelijkse leiding op het Espelerpad.

De eerste drie jaren verliepen voorspoedig. De onderneming bleef vooral in lelies groeien. Maar in 2008 kwam de klad in de leliemarkt. 'Qua prijzen was het enorm slecht jaar.' De andere vennoot stopte en ging zich richten op advieswerk. 'De grote onderneming werd een klein bloembollenbedrijf. Vanwege alle opslagruimte en het machinewerk ging ik me richten op dienstverlening voor derden, niet wetende dat er zoveel behoefte onder collega's voor was.'

Bijzondere wending

De carrière van Heukers kreeg zo een bijzondere wending. Zijn ouders hadden een akkerbouwbedrijf in Espel. Omdat zijn oudere broer beoogd opvolger was, richtte Rik Heukers zich op veehouderij. Hij koos na zijn schooltijd voor het avontuur in Nieuw-Zeeland. 'De stap om te emigreren was ingrijpend. Ik werkte daar in loondienst. Dan merk je toch dat het lastig is om zonder eigen kenniskring het te bolwerken.'

Terug in Nederland kwam Heukers in dienst bij Bastiaanssen. Het bloembollenbedrijf had veel eigen teelt. Lelies bleken een interessant gewas. 'Als het goed gaat, dan kun je daar een hoog saldo uit krijgen. Je komt snel tot een financieel resultaat. Schaduwkant vormen de risico's.'

2008 dramatisch

Volgens Heukers is dat uiteindelijk ook zijn valkuil geweest. 'Je hebt eigenlijk niet door hoe snel je aan het groeien bent. Winsten hebben wij maximaal bijgefinancierd, waardoor je achteraf gezien met de zeilen tegen de mast ligt. De markt was in 2008 dramatisch, waardoor het ook een bar slecht moment was om teeltrechten te verkopen. Uiteindelijk hebben we de stekker eruit getrokken.'

Achteraf gezien bleek het voor Heukers een geluk dat het erf, door de schaal, vrijwel onverkoopbaar was. 'Ik ging de lelies van de buren en andere contacten van Bastiaanssen sorteren. Het werk bleek rendement op te leveren en voor je het weet, heb je een dienstverlenend bedrijf.'

Toekomst

In de toekomst wil de ondernemer de huidige situatie consolideren. In het typische bollengebied lijkt dat goed te zitten. 'Natuurlijk is alles afhankelijk van de klanten, maar ik heb aardig in beeld wat zij gaan doen. Ik werk alleen en heb geen vaste mensen in dienst, waardoor ik de flexibiliteit heb om eventueel bij te sturen.'

Tot dusver hoeft Heukers klanten niet vaak nee te verkopen. 'Als telers opslagruimte zoeken terwijl ik vol zit, heb ik altijd wel contacten waar de lelies terechtkunnen. Als de klant er maar mee is geholpen', stelt hij. 'Ik ben ervan overtuigd dat bij goed ondernemerschap niet het rendement, maar de tevreden klant de basis is. Het rendement vloeit daaruit voort.'