Welzijn kalveren maar beperkt beter met alternatieve vloeren

Wat was de aanleiding van het onderzoek?

Hans Lammers: 'In 2007 schreef minister Gerda Verburg van Landbouw dat kalveren op een met rubber bedekte vloer moesten worden gehouden, terwijl daarover in de praktijk nog erg weinig kennis en ervaring was. In 2009 diende diende SGP-Tweede Kamerlid Bas van der Vlies een motie in die werd aangenomen en onderzoek mogelijk maakte.'

'Verplichten ongewenst als meerkosten niet worden terugverdiend'

Kalverhouder Fije Visscher

Fije Visscher: 'We hebben daarop leveranciers van alternatieve vloeren uitgenodigd en met zes vloeren een voorstudie gedaan. Met de twee meest perspectiefvol, de Groene Vlag roostervloer van ICE en de roostervloer met rubbertopping van Easyfix, hebben we toen een praktijkproef gedaan op zes rosékalverbedrijven waaronder dat van Hans en acht kalverbedrijven.'

Wat heeft u als lastig ervaren?

Lammers: 'In de voorstudie leverden de alternatieve vloeren in mijn beleving zo weinig toegevoegde waarde dat ik een grotere proef eigenlijk niet zag zitten. Terwijl er wel maatschappelijke en politieke druk is om kalveren op een andere ondergrond te houden.'

Toch blij dat het onderzoek heeft plaatsgevonden?

Lammers: 'Absoluut. Er worden ook in de landbouw best snel conclusies getrokken. Iets is goed of fout. Een oordeel dat we meestal baseren op wat we zien, zonder dat daar een onderbouwing bij zit. Met een proef kun je laten zien hoe het nu precies zit. Ik had bijvoorbeeld zelf bij een van de vloeren uit de voorstudie een heel goed gevoel. Onterecht, bleek toen we er kritischer naar keken.'

Wat leverde het onderzoek op?

Visscher: 'Vleeskalveren geven de voorkeur aan alternatieve vloeren boven hout of beton. Hans ziet die voorkeur ook duidelijk op zijn eigen bedrijf. Verder waren er bij zowel witvlees- als bij rosé minder kalveren met dikke knieën. Dikke knieën krijgen kalveren door contact met de vloer als ze gaan liggen. Het is dus geen ontsteking die gepaard gaat met pijn en kreupelheid. Zie het als een soort eelt.

'Andere gezondheidskenmerken zoals bijvoorbeeld longafwijkingen of het gebruik van antibiotica, worden niet of nauwelijks beïnvloed door het type vloer. Een beter welzijn van de kalveren door alternatieve vloeren is dus maar beperkt, terwijl de technische resultaten er ook niet door veranderden.'

En welke inzichten als het gaat om uitglijden?

Visscher: 'Aan het begin van de mestperiode was er geen verschil in uitglijden tussen de verschillende vloeren. In de laatste periode voor de slacht gleden echter significant meer kalveren uit op de ICE-vloer en de houten referentievloer.'

Lammers: 'Bij rosékalveren zagen we juist aan het begin van de ronde op de ICE-vloer de hoogste frequentie van uitglijden. Terwijl er aan het einde van de ronde geen verschillen meer waren.'

Zijn er ook verschillen als het gaat om bevuiling?

Visscher: 'Zeker.Vleeskalveren bevuilen meer op alternatieve vloeren, maar wij denken dat dit oplosbaar is door te experimenteren met de balk- en spleetbreedte. Bij rosékalveren nam alleen bij de Easyfixvloer in de eerste periode de bevuiling toe. Dat was aan het einde van de ronde over. Rosé's op een ICE-vloer waren ten opzichte van de referentievloer wezenlijk schoner. Verschillen in bevuiling op het kalverbedrijf had echter geen gevolgen op het slachthuis.'

Lammers: 'En voor zover we dat op basis van het onderzoek kunnen overzien heeft het vloertype geen effect op de infectiedruk in een kalverstal. Ook staltemperatuur en luchtvochtigheid worden niet door het type vloer beïnvloed.'

Waren er ook nog elementen die verrasten?

Lammers: 'Jazeker. Door de bolle vorm van de alternatieve vloeren hadden we verwacht dat urine sneller zou worden afgevoerd en dat dat een ammoniakreductie zou opleveren van 10 tot 15 procent. Dat was niet het geval.'

Visscher: 'In het kader van het onderzoek kreeg een deel van de roosters kleppen. Bij die vloeren was de ammoniakreductie gemiddeld 23 procent, maar ook lager dan we hadden verwacht. Hier kan een verklaring zijn dat de kleppen niet altijd even goed werkten.'

Wat vindt u zelf van de alternatieve vloeren?

Lammers: 'Wij kalverhouders ervaren de welzijnsvloeren als gladder en daardoor als minder veilig dan traditionele roostervloeren. Wat ons betreft mogen ze stroever.

'Op mijn bedrijf heb ik om die reden de welzijnsvloer alleen nog in het achterste deel van de hokken liggen. Voor in het hok ligt een betonnen vloer.'

Wat gebeurt er nu met het onderzoek?

Visscher: 'Dit voorjaar wordt in een brief aan de Tweede Kamer de resultaten van het onderzoek verwoord.'

En dan?

Lammers: 'Samen met stalinrichters, Dierenbescherming en ketenpartijen willen we proberen meer praktijkervaring op te doen met zachte vloeren.'

Visscher: 'Met welzijnsvloeren zijn forse investeringen gemoeid en wij vinden dat je die als kalverhouder terug moet kunnen verdienen.

'Te denken valt bijvoorbeeld aan concepten waarin alternatieve vloeren passen. Maar als de meerkosten niet kunnen worden terugverdiend, vinden wij verplichten ongewenst.'