Van nul naar drie opvolgers

Bijna dertig jaar boerden Harrie en Marij Wismans met Peter en Maria Hoeks op het terrein van de Sint Paulusabdij in Oosterhout. De kosten waren laag en het saldo per koe was 'flink hoger' dan gemiddeld. Bovendien hadden beide mannen inkomsten buiten het melkveebedrijf. De bedrijfsvoering was comfortabel en dankzij de samenwerking hadden de maten regelmatig weekenden vrij en vakantie.

Lange tijd leken er geen opvolgers te zijn. Dochter Anke Wismans (32) had wel veel interesse in koeien. Ze deed mee aan kalverkeuringen en wedstrijden veebeoordelen en ging met haar vader mee naar fokkerijevenementen, zelfs naar de World Dairy Expo in Madison (VS). Ze koos toch voor een studie psychologie en ging daarna aan de slag in die richting.

Knop om

De passie voor koeien bleef. Tijdens een fokveedag ging de knop om. Eerst zei ze: 'Ik word geen boer, maar ik wil wel koeien houden, desnoods in de achtertuin.' Eigenlijk wist ze al dat ze veehouder wilde worden. 'Ik heb veel tijd genomen om er zeker van te zijn. Psychologie vind ik heel leuk, maar koeien zijn mijn echte passie. Mijn enige hobby zijn koeien.'

Ook haar partner Maarten van Fessem (33) nam ontslag. Hij was ICT'er en stapte in het bedrijf als kaasmaker.

Twee verrassingen

In het voorjaar van 2014 was het zover: Anke en Maarten traden toe tot de vof, de uitbreiding en verbouwing van de stal én de bouw van de kaasmakerij konden starten. Maar al snel kwamen er twee verrassingen: zoon Bram en dochter Martje wilden ook een rol willen spelen in het bedrijf.

Bram had nooit iets met koeien. Hij volgde onder andere een studie commerciële economie en toen hij niet op tijd een stage-adres vond, vroeg zijn vader hem om dan maar te komen helpen in de stal en bij de verbouwing daarvan. Dat deed hij. Al snel begon hij het werk toch wel leuk te vinden. Hij studeerde af en ging elders werken. Maar al na een paar maanden nam hij ontslag, want hij wilde toch thuis aan de slag. 'We wisten van niets', zegt zijn vader. 'Hij kwam thuis en zei dat hij thuis wilde komen werken.'

Op zijn 26ste werd Bram Wismans boer. Zijn zus Anke was toen net zwanger van haar tweede kind en hij kon een deel van haar taken overnemen. Ook Martje Wismans (29) zegde haar baan op en ging aan de slag in het bedrijf. Ze zit niet in de vof, maar werkt 32 uur in de kaaswinkel.

Vier inkomens

Ineens moest het bedrijf vier inkomens opleveren, juist in een periode waarin de melkprijs daalde, de stal werd uitgebreid en verbouwd en waarin de kaasmakerij en de winkel van start gingen. Bovendien zorgden de fosfaatrechten voor een rem op de geplande groei.

Er volgden zware jaren. 'Die financiële krapte was nieuw voor mij', zegt Harrie Wismans. 'We hebben in 2016 met die lage melkprijs best wel gezweet', erkent Anke Wismans. 'Maar we waren er met zijn allen in gesprongen als familie. We hadden veel steun aan elkaar. De kracht van een familiebedrijf is dat je met elkaar net iets verder kunt gaan. Ik wilde eerst bewijzen dat ik het als vrouw alleen kon. Maar nu weet ik hoe belangrijk het is om het met elkaar te doen. Als ik weg moet, blijft alles toch goed doorgaan, want Bram en ik zijn allebei perfectionisten. Dat geeft vertrouwen.'

Diep gegaan

Haar vader vult aan: 'Iedereen van ons heeft passie voor het bedrijf. Met vreemd personeel hadden we dit niet kunnen doen.' Anke Wismans: 'Van de buitenkant lijkt het soms allemaal wel voor de wind te gaan, maar we zijn heel diep gegaan. Door de fosfaatrechten melken we nu twintig koeien minder dan we wilden. Dat is bij ons één gezinsinkomen.'

Soms knetterde het wel tussen de vennoten: 'In het begin zaten we elkaar flink in de haren', zegt Bram Wismans. Harrie Wismans: 'Vooral Anke en ik zijn heel fel, maar we praten het ook weer gelijk uit.' Anke Wismans: 'We leren steeds beter met elkaar te werken. Papa en Peter waren helemaal op elkaar ingespeeld. Ze waren net een getrouwd stel.'

Bovengemiddeld resultaat

De passie waarmee de vennoten werken, zorgt voor een bovengemiddeld resultaat. In het boekjaar 2016 behaalde de vof het beste resultaat per koe van Nederland, zowel qua productie als qua economisch jaarresultaat. Maar een hoge productie staat niet voorop, benadrukt de familie.

Anke Wismans: 'Het begint bij een gezonde en relaxte koe. Die is gezonder en vruchtbaarder. Op plek twee komt de optimale productie van de koe. Bij ons is geen enkele koe een nummer, het zijn allemaal persoonlijkheden. Dat maakt het werken met koeien zo mooi.'