'Vers gras is gewoon krachtvoer'

Het is 11.30 uur. Melkveehouder Henry Steverink uit Silvolde fietst naar het einde van het kavelpad en verzet een draadje. Even later opent hij de staldeuren en wandelen zijn koeien naar de wei. De dieren zijn gretig en beginnen meteen te vreten. 'Dat is een groot voordeel van roterend standweiden. Je geeft ze elke dag een vers perceel. Het gras blijft smakelijk.'

Steverink heeft 38 hectare grond, maar zijn huiskavel telt 25 hectare. 'Ik woon niet in Flevoland waar alles in een rechthoek om het bedrijf ligt. Wij moeten het doen met dit coulisselandschap. Mooi natuurlijk, maar qua beweiding niet altijd handig. Sommige percelen liggen schots en scheef.'

VEM-gehalte

Het weerhoudt de melkveehouder niet om te weiden. Er kan volgens hem niets op tegen vers weidegras. 'Het is gewoon krachtvoer. Het bevat veel suikers en snelle eiwitten. Het VEM-gehalte is doorgaans 100 tot 150 punten hoger dan dat van kuilgras. Ik zie elk voorjaar weer dat de melkgift stijgt, als de koeien de wei in gaan. Ze gaan van een melkgift van 35 kilo per dag naar 38 kilo per dag. Bovendien bespaar ik dagelijks 1 kilo eiwitrijk brok per koe.'

Voorwaarde is dat het weiden niet te veel tijd kost. Het bedrijf is met 30.000 kilo melk per hectare erg intensief. Steverink en zijn vrouw Anja willen het boerderijwerk rondzetten in 100 uur per week. Anja werkt wekelijks zo'n 35 uur en Henry 65 uur. 'We gaan uit van 1,5 VAK (volwaardige arbeidskracht). Beweiding moet binnen dit plaatje passen.' Een ander uitgangspunt is dat het beweidingssysteem aansluit bij robotmelken. De ondernemers melken honderd koeien op twee robots. 'We moeten dus flexibel zijn.'

Roterend standweiden

Steverink koos voor roterend standweiden, een eenvoudig beweidingssysteem waarbij zijn huiskavel is opgedeeld in vijf blokken van elk 5 hectare. Elke vijf weken gebruikt hij twee van deze blokken om te weiden. De rest van de huiskavel benut hij voor maaien. 'Ik verdeel deze weideblokken in vijf kleine percelen. Hier grazen de koeien vijf weken lang rond. Ze krijgen dus elke dag een vers perceel. Ze vreten telkens de hergroei op, die er in vier dagen groeit.'

De melkveehouder koos voor een cyclus van vijf weken, omdat deze periode gelijkstaat aan de groei van een maaisnede. Hij kiest dus elke vijf weken twee nieuwe blokken etgroen om te beweiden.

Droge stof

Gemiddeld lopen zijn koeien zes tot zeven uur per dag buiten. 'Maar het aantal effectieve weidegang ligt op vier uur. In die tijd vreten ze gemiddeld 5 kilo droge stof uit weidegras. Ik heb geprobeerd om deze opname te verhogen naar 8 kilo droge stof, maar dat lukte niet. Koeien zijn verwende beesten. Bij regen, kou, droogte of minder smakelijk gras willen ze de stal weer in. Dat zorgt voor schommelingen in het rantsoen en de melkgift. Met een opname van 5 kilo gram droge stof uit weidegras is er meer stabiliteit.'

Valt de grasgroei of het weer tegen, dan kan Steverink de grootte van het perceel aanpassen of de kracht- of ruwvoergift op stal bijsturen.

Hoge melkgift

De melkveehouders realiseren een hoge melkgift van 11.500 kilo melk per koe. 'We hebben koeien gefokt die veel melk geven en die eten dus ook veel. Dagelijks gaat het om een drogestofopname van 18 kilo per koe per dag, in de winter is dit 17 kilo droge stof. Ze krijgen jaarrond 7 tot 8 kilo droge stof uit mais, daarnaast dus 5 kilo droge stof uit weidegras aangevuld met kuilgras en krachtvoer.'

Steverink voegt daaraan toe dat het weidegras smakelijk en goed verteerbaar moet zijn. Elke tien jaar wordt een perceel vernieuwd en de melkveehouders onderhouden de grasmat goed. 'Door te beweiden krijg je sowieso al een mooie dichte zode. Er is dan weinig ruimte voor onkruid en straatgras.'

Winter

De ondernemer deinst er niet voor terug om zijn koeien tot diep in de winter te weiden. Het aantal weidedagen ligt op 180 en het aantal weide-uren schommelt jaarlijks tussen de 750 en 800. De familie Steverink doet bij FrieslandCampina mee met het flexibel weiden. Dit wil zeggen dat de koeien niet per se 120 dagen, zes uur per dag naar buiten moeten, maar dat de 720 uur flexibel verdeeld mogen worden. Het echtpaar gaat dus ruim over dat aantal uren heen.

Als de omstandigheden het in december toelaten, stuurt de veehouder zijn melkkoeien gerust een paar uur de wei in. 'Ze vinden het gras dan nog steeds lekker en nemen al snel 2 kilo droge stof op. We zien geen spijsverteringsproblemen. Het gras bevat veel eiwit en is smakelijk, dus waarom zou ik dan niet weiden?'