Bijdrage kerk gevraagd voor duurzame Friese landbouw

Volgens Kramer is de grond van de kerk, die vooral gangbare landbouwgrond in bezit heeft, goed geschikt voor de biodiversiteits- en klimaatdoelen van de provincie. Kramer denkt hierbij aan onder meer weidevogelbeheer, geen kunstmestrooien en geen mais telen op deze gronden.
De Protestantse Kerk Nederland (PKN) heeft zo'n 5 tot 10 procent van het Friese areaal landbouwgrond in bezit. Het gaat daarbij om zo'n 10.000 hectare, blijkt uit schattingen. De PKN verpacht dit aan boeren in de provincie via reguliere pacht en erfpacht.

Mes op de keel

Kramer benadrukt dat verduurzaming van de kerkelijke gronden wel behapbaar moet zijn voor de boeren. 'De pachters moeten we niet het mes op de keel zetten. We kunnen niet ineens 100 procent biologisch gaan. Het gaat om de motivatie daartoe. Wij kunnen best een intermediair zijn tussen de kerk en de landbouwsector om ook de doelen te halen.'

De gedeputeerde komt met het plan om de weidevogelstand vooral in gebieden zonder agrarisch natuurbeheerder op te krikken. Op gangbaar boerenland gaat die jaarlijks met 6 tot 19 procent achteruit. Provincie Fryslân streeft naar 10.000 gruttoparen in 2020.

Weerbarstig

Veehouder Rein Boersma in Schettens juicht het idee voor meer duurzaamheid van Kramer toe, maar hij ziet ook grote zorgpunten. 'De praktijk is weerbarstig', weet hij ook als voorzitter van de afdeling Friesland van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijkbeheer in de PKN.

Het dilemma van de kerk is volgens Boersma dat ze aan de ene kant voor het rentmeesterschap gaat en van de pachters vraagt om het land te beheren 'zoals een goede huisvader betaamt'. Maar ook dat de kerken het geld nodig hebben om de monumentale kerkgebouwen in dorpen te onderhouden. 'Wanneer wij aanvullende verplichtingen in de pachtcontracten opnemen, staat daar een lagere pacht tegenover. Dan komen we klem te zitten met de financiële lasten van de monumentale panden. '

Onderhoud

Om het kerkgebouw in Schettens te onderhouden heeft de PKN inkomsten van 15 hectare pachtgrond nodig, rekent Boersma voor.

Bovendien vindt hij dat de provincie ook in overleg moet gaan met de 'andere grote jongens' met veel landbouwgrond, als ASR Verzekeringen maar ook adellijke families.

Biologisch melkveehouder Auke Stremler uit Huns vindt het idee van Kramer 'een heel mooi initiatief.' Het komt volgens hem niet alleen de verduurzaming van de landbouw ten goede, ook is het goede pr voor de kerk. Stremler pacht 24 hectare van de kerk, sinds 2002. Het gaat om ruim een derde van zijn totaalareaal. 'Door de kerk kan ik boer blijven. Land in erfpacht was de enige mogelijkheid om mijn vader kapitaal mee te geven.'

Voorwaarden

Stremler vindt wel dat er eerst pilots moeten komen. 'Hierin kun je bekijken wat de voor- en nadelen zijn, ook qua opbrengst. En begin bij de boeren die al aan natuurbeheer doen, die bedrijven hebben al een voorsprong.' Ook pleit Stremler voor compensatie van de provincie om de pachtprijs voor de kerk op peil te houden. 'Want met deze voorwaarden moet de pachtprijs voor boeren wel naar beneden.'