Pilot met agrarisch natuurbeheer in Salland

Land van Waarde is een nieuw sturingsmodel voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer in Nederland. Het is een initiatief van Stichting Courage in samenwerking met Landschap Overijssel en Nationaal Groenfonds.

'Het gaat niet goed met de biodiversiteit in het boerenland en de bestaande subsidiesystematiek draagt onvoldoende bij om het tij te kunnen keren. Wat nodig is, is een systeemverandering naar een natuurinclusieve landbouw. Een nieuwe leest waarop natuur, landschap en biodiversiteit daadwerkelijk onderdeel kunnen worden van de bedrijfsstrategie en bedrijfsvoering op melkveebedrijven', stelt Carel de Vries van Courage.

Interessante pijler

'Veel partijen hebben belang en een rol bij het beheer van natuur en landschap. Kern van Land van Waarde is dat het verschillende, voor boeren relevante en interessante, beloningen organiseert, bundelt en als maatwerk aan boeren aanbiedt. Deze set van belonende prikkels moet boeren zodanig stimuleren dat natuurbeheer een volwaardige pijler in hun bedrijfsvoering wordt', zegt De Vries.

'Voorbeelden van beloningen zijn toegang tot grond, rentekorting bij banken of ontwikkelruimte binnen gemeenten. Op die manier moet natuurbeheer beter worden gewaardeerd. Hier wordt immers vaak grond voor onttrokken. Dat is voor veel melkveehouders een kostbaar goed', legt De Vries uit.

Groene doelstellingen

Tegelijkertijd moet het systeem het andere partijen die een belang hebben in natuur en landschap mogelijk maken om hun groene doelstellingen beter te realiseren. Daarbij gaat het om partijen zoals waterschappen, beleggingsmaatschappijen, terreinbeherende organisaties, banken, provincies, gemeenten en zuivelverwerkers.

'Op deze manier gaan we voor een win-win-winsituatie: winst voor de natuur en biodiversiteit, winst voor de melkveebedrijven en winst voor de groen-belanghebbende partijen', zegt De Vries.
Daarbij zoekt Land van Waarde nadrukkelijk verbinding met andere lopende initiatieven op het gebied van agrarisch natuurbeheer en biodiversiteit.

Dertig boeren

Ruim dertig boeren hebben zich aangemeld voor de pilot in Salland, die ruim drie jaar duurt. Belangrijk onderdeel van de pilot is het organiseren van een 'council'. Deze council, waarin tien organisaties en bedrijven zijn vertegenwoordigd, moet de beloningen gaan organiseren en bundelen.

Essentieel onderdeel in de werkwijze van de council is dat er met elke deelnemende melkveehouder een bedrijfsnatuurplan wordt opgesteld. Dat plan vormt als het ware het contract tussen de boer en de council en is het toegangsticket tot de beloningen van de deelnemende partijen.

Gradaties

'Daarbij maken we verschillende gradaties. Hoe meer inspanningen, des te hoger de gradatie en des te groter de beloning', zegt De Vries. 'Ook zouden zuivelondernemers de melk extra meerwaarde kunnen geven in bijzondere zuivelproducten, zeker wanneer de pilot landelijk wordt uitgerold.'