K Aaltje 99 krijgt drie sterren in Workum

De vijftienjarige K Aaltje 99 van maatschap Stellingwerf-Valk in Koudum kan nog prima meekomen. 'Eigenlijk begon ze pas op te vallen, toen ze 100.000 kilo melk had geproduceerd en het nog zo goed deed', vertelt Hindrik Stellingwerf. Ondertussen staat de levensproductie van de Palmer-dochter (mv Lord Lilly) op ruim 140.000 kilo. Veel nakomelingen heeft ze niet op het bedrijf, want ze heeft nog maar één vaarskalf ter wereld gebracht, de rest waren stiertjes.

De maatschap bestaat uit Hindrik en Sietske Stellingwerf en zoon Douwe, die sinds mei volledig op het bedrijf werkt. Hun zonen Jelle en Feike zitten nog op school. Jelle Stellingwerf is de fokkerijliefhebber van de familie en de aanjager van de deelname van K Aaltje 99 aan de veekeuring in Workum. Hij liep stage bij dorpsgenoot Sietze Henk Haytema, die altijd zeer succesvol op de Workumer veekeuring is.

Bijzondere koe

Haytema en diens helper en adviseur Thomas van der Gaast, werkzaam bij CRV, wezen de stagiair op de bijzondere koe van zijn ouders. 'Als je die meeneemt, heb je een prijs in Workum', zei Van der Gaast en Jelle Stellingwerf haalde de andere leden van de familie over om zich in te schrijven voor de keuring.

'We wisten wel dat het een bijzondere koe was en Van der Gaast vertelde dat ze in aanmerking kon komen voor het predicaat Sterkoe. Hij zou regelen dat er een inspecteur kwam, maar wij hadden niet in de gaten dat inspecteur Ard Gunnink op de veekeuring in Workum aanwezig was', vertelt Jelle Stellingwerf. K Aaltje 99 kwam ruim door de inspectie en kreeg daarop in de keuringsring officieus het predicaat. De officiële keuring vond een dag later op het bedrijf in Koudum plaats. De koe slaagde met lof. 'Ze kreeg 90 punten voor de uier', zegt Stellingwerf trots.

Wall of fame

Het ingelijste predicaat kan worden bijgeplaatst op de 'wall of fame' in de keuken. Want K Aaltje 99 is zeker niet de enige hoogproductieve koe van het bedrijf. Ze was de derde koe die de grens van 10.000 kilo vet en eiwit passeerde en de zesde 100.000 kilokoe staat eraan te komen.

Stellingwerf is geen fanatiek fokker, zegt hij zelf, maar hij zorgt er wel voor dat hij goede stieren gebruikt. Tot voor kort was hij deelnemer aan het stierenadviesprogramma van CRV, maar hij laat de stierkeuze nu vooral aan zoon Jelle over. Conditie is een belangrijk selectiecriterium, net als levensduur, melkproductie en exterieur.

Driemaal daags melken

De gemiddelde melkproductie van het bedrijf ligt op 10.250 kilo melk met 4,40 procent vet en 3,50 procent eiwit. Het bedrijf heeft altijd al een hoge productie gehad, vertelt Stellingwerf. 'Driemaal daags melken', geeft hij als verklaring. Op 2 januari 1984 begon hij met driemaal daags melken en tot de dag van vandaag is hij daar niet mee gestopt. Vijf uur 's middags, één uur 's nachts en half negen 's ochtends zien de koeien de melkstal. Voor volledig gelijke intervallen zou de ochtendmelking wat later moeten starten, maar dat is organisatorisch lastiger, legt de melkveehouder uit.

'Ik ben niet van de trekkers, maar wel van de koeien en vind melken mooi werk. Ik melk nooit met tegenzin en volgens de boekhouder kan het nog steeds uit.'

Nachtmelking

In de loop der jaren groeide het bedrijf en kreeg de familie hulp van derden bij het melken. Nu melken de zoons ook mee, maar vader Hindrik Stellingwerf neemt nog steevast de nachtmelking voor zijn rekening. 'De mooiste tijd van de dag', vindt hij. 'Het is dan zo lekker rustig zonder telefoon en met de radiozender die je zelf leuk vindt.'

Stellingwerf is een fervent weider. Vanaf het vroege voorjaar lopen de koeien buiten en dat zo lang mogelijk in het najaar. Dat de koeien begin oktober al op stal staan, bevalt hem niet. 'Het is helaas nodig, want het is veel te nat.' Voor het voerhek ligt een rantsoen van kuil, snijmais, perspulp, soja en tarwe, dat in de voermengwagen is klaargemaakt. Zo is het rantsoen homogeen en krijgen de koeien geen kans om te sorteren. Door de relatief weinig vreetplaatsen is het belangrijk dat er altijd genoeg en goed voer voor het voerhek ligt.

Bedrijf van buren

Sinds vorig jaar is het melkveebedrijf flink gegroeid; het bedrijf van de buren kwam te koop. De maatschap heeft nu 180 melkkoeien op 100 hectare grond. De aankoop van het bedrijf van de buren biedt perspectief, al heeft het met het oog op de fosfaatwetgeving administratief nog wat voeten in de aarde om alles in kannen en kruiken te krijgen. Ook is de melkveestapel met het aanhouden van extra jongvee en de aankoop van vaarzen flink verjongd. 'We kunnen hier voorlopig wel even vooruit', zegt Stellingwerf.

En volgend jaar weer naar de Workumer veekeuring? 'Zeker weten', glundert Jelle Stellingwerf.