Gevolgen Brexit voelbaar in Ierse vleesveehouderij

In Hartwell, gelegen in het heuvelachtige county Kildare, een half uurtje rijden ten zuidoosten van de Ierse hoofdstad Dublin, boert Stephen Morrison. Op 120 hectare grasland houdt hij 300 vleesrunderen en -kalveren en 120 schapen.

Het areaal van Morrison is verdeeld in tientallen kleine en grote weides, variërend van een paar hectare tot grotere percelen van in totaal 50 hectare die hij gebruikt voor de teelt van kuilgras en andere voedergewassen. De weides zijn allemaal voorzien van heggen en muurtjes. Twee derde is geschikt voor het houden van vee, een derde is te steil, vandaar de schapen.

Familiebedrijf

Het bedrijf van Morrison is al generaties in de familie. Veel is er sinds zijn opa er boerde niet veranderd. De Ierse rundveehouderij is een traditionele sector, zegt de ondernemer. 'Wel heb ik nog wat meer heggen en houtwallen aangelegd. Die bieden de dieren beschutting en dat is met het winderige en natte weer hier belangrijk.'

Op dagen met harde wind liggen zijn koeien graag in de beschutting van de begroeiing aan de randen van de percelen. Daar treft Morrison ze 's ochtends vaak aan. 'Koeien die veel binnen staan, kampen veel vaker met longontstekingen, is mijn ervaring. Ziekten verspreiden zich ook makkelijk. Hier in de buitenlucht blijven mijn dieren gezond.'

Preventieve kuur

De veehouder erkent dat door het buiten grazen zijn dieren wel meer kans maken op long-, maag- en darmwormen en leverbot. Als de dieren eind november voor twee maanden op stal gaan, krijgen ze standaard een preventieve kuur tegen deze ziekten. 'Dat is gebruikelijk hier', zegt Morrison.

Op de veehouderij in de heuvels van Kildare heeft de ondernemer groepen rundvee lopen van diverse leeftijden. Een slachtkoe kan hier tot dertig maanden oud worden. 'Slagers maakt het niet uit of een dier oud is. Een mooie laag vet over het vlees vinden ze veel belangrijker.'

Eigen fokstier

Het traditionele van de Ierse rundveehouderij vertaalt zich ook in het gebruik van een eigen fokstier. Kunstmatige inseminatie is hier in deze sector niet gebruikelijk. Morrisons stier loopt de laatste twee maanden van het buitenseizoen bij de te dekken vaarzen in de wei. 'Dan heeft ie de meeste wel gehad', lacht hij.

Een eis in de Ierse rundvleesindustrie is dat de stier een 100 procent raszuiver dier is. 'De onze is een Hereford, maar je ziet hier ook veel Black Angus. In de koeien zit vaak wel een beetje van het melkras British Friesian, want dan geven ze net wat meer melk en dat is goed voor de ontwikkeling van de kalveren.'

Prestatiebonus

Als Morrison aan alle kwaliteitseisen voldoet die de slachterij aan hem stelt, kan zijn prestatiebonus oplopen tot 24 cent per kilo slachtgewicht. 'Er wordt onder meer gekeken naar de spierverhoudingen, vetlaag en marmering van het vlees. Doorgaans behaal ik zo'n 18 cent per kilo bonus.'

In de maanden dat zijn dieren op stal staan, krijgen ze kuilgras en stro. Daarnaast geeft de veehouder ze een wat hij een Ierse voervariant noemt: 'haylage', oftewel kuilhooi. 'Door de vele regen hier krijgen we het hooi vaak niet droog van het land, dus persen we het in balen. Als je een verse baal openmaakt, ruikt het naar whiskey. De dieren zijn er dol op.'

3 kilo krachtvoer

De laatste zes weken op het bedrijf krijgen de dieren dagelijks 3 kilo krachtvoer op basis van mais, soja en gerst.

'We slachten de stieren gemiddeld op 24 maanden en de vaarzen op 21 maanden. De trend gaat naar drie maanden eerder slachten. Want dit drukt de uitstoot van broeikasgassen per dier, terwijl we ze toch op slachtgewicht kunnen krijgen.'

Vooruitzichten

Morrison noemt de vooruitzichten voor zijn sector 'spannend'. 'De Brexit is voor de Ierse vleesproducenten nu al voelbaar in lagere vleesprijzen. Door de waardedaling van het pond is het Ierse vlees voor de Britten duurder geworden.'

Voorheen kon het qua prijs prima concurreren met het Britse vlees. Het Verenigd Koninkrijk is goed voor 55 procent van de export van het Ierse rundvlees. Met eventuele importheffingen in het vooruitzicht maakt de veehouder zich grote zorgen.

Mercosur

Een ander gevaar voor de markpositie van het Ierse rundvlees in de Europese Unie is het handelsakkoord met de Zuid-Amerikaanse landen van de Mercosur. 'Dan komt er meer Argentijns en Braziliaans rundvlees op de Europese markt. En die landen kunnen veel goedkoper produceren, want ze hoeven niet aan onze strenge controles te voldoen.'

Ierse boerenbond fel tegen handelsdeal

De Irish Farmers' Association (IFA) is fel gekant tegen het handelsakkoord dat de EU wil sluiten met het Zuid-Amerikaanse handelsakkoord Mercosur. De Ierse boeren vrezen dat de Europese markt wordt overspoeld door goedkoper rundvlees uit Argentinië en Brazilië. 'Nu is het niet de tijd voor de EU om met een nieuw aanbod te komen voor Mercosur. Er is te veel onzekerheid over de gevolgen van de Brexit en de daling van het Britse pond voor de Europese rundvleessector', zei IFA-president Joe Healy deze week. In Ierland wordt de Brexit gezien als een grote bedreiging voor de rundvleessector. Het zwakke pond zet de prijzen in het Verenigd Koninkrijk onder druk en daarmee verdwijnen de marges voor de Ierse vleesveehouders. Op nog een bedreiging zitten ze niet te wachten. Brazilië dreigde onlangs de onderhandelingen met de EU te staken, als rundvlees en ethanol geen deel uitmaken van het handelsakkoord. De EU hoopt de deal voor het einde van dit jaar af te ronden.