Trekken aardappelloof krijgt nieuwe impuls

Op de EnviMaxX-machine van de gebroeders Regnerus, die onder de merknaam Rema wordt geïntroduceerd, prijkt een sticker: 70th Anniversary 1947-2017. Het is zeventig jaar geleden dat uitvinder Abe Gerlsma in een ontwerpwedstrijd werd beloond met zijn ontwerp van de looftrekmachine.

'De overheid schreef een wedstrijd uit om het handmatig looftrekken te vervangen. Van de veertien succesvolle inzendingen gebruikten er zeven riemen', vertelt Piet Regnerus. 'Rubberen ballen, die andere machines gebruiken, raken lek en zijn slijtgevoelig. Tijdens het grasduinen in de archieven stuitten we op het wortelsnijden. Ook daar is veel voor te zeggen. We besloten beide technieken te combineren.'

Rubberriemen

Alleen de rubberriemen bleven over van het originele ontwerp. In maart werden de eerste schetsen gemaakt en in juli kon de machine het veld in. Het aardappelloof wordt eerst geklapt. Vervolgens trekken vier dubbele riemen het uit de rug. Drie onafhankelijk geveerde looprollen laten de riemen in een S-vorm lopen, waardoor het loof losschudt. Glijplaten zorgen ervoor dat de rug intact blijft.

Ieder element is onafhankelijk instelbaar via een taster. Vanuit de cabine is dit te finetunen. Per gewas en grondsoort varieert de afstelling. Die luistert erg nauw. Twee grote V-messen snijden onder de ruggen door. De wortels van overgebleven stengels worden afgesneden. Het loof blijft op de rug liggen en werkt als een soort rieten dak. Ook na 100 millimeter neerslag spoelen de ruggen niet af, blijkt in de praktijk.

2.000 kilo

De machine weegt ongeveer 2.000 kilo. Een 100 pk-trekker heeft er, inclusief loofklapper, zijn handen vol aan. Het frame wordt als oliereservoir ingezet. Alles is hydraulisch aangedreven. Via de aftakas drijft de trekker een hydropomp aan.

De broers Regnerus hebben een aantal argumenten waarom het concept een nieuwe impuls verdient. 'In het verleden werd geprobeerd te concurreren met chemische loofdoding. Qua kosten en snelheid kunnen we daar niet tegenop', weten ze.

Lastige rassen

'In een aantal rassen, waarvan Markies het bekendst is, is chemische loofdoding lastig. Zelfs de enorm dikke stengels van dit ras gaan met looftrekken dood. De wortels worden afgesneden, dus de plant krijgt geen voeding meer en sterft af', legt Wilko Regnerus uit.

'Daarnaast zien we dat bij de huidige knolbehandeling tijdens het poten de moederknol bij de oogst nog puntgaaf is. Onderzoek toont aan dat moederknollen bij looftrekken eerder wegrotten. Ook zou de besmetting met rhizoctonia minder zijn. Door het wortelsnijden komt er weer lucht in de grond.'

Biologische teelt

Naast de moeilijke rassen zijn er mogelijkheden in de biologische aardappelteelt, wanneer loofbranden geen optie is. Loonwerker Corné Vinke uit Luttelgeest, die meedacht over het ontwerp, rijdt met de machine in Flevoland. Ook hij ziet mogelijkheden in gangbare en biologische aardappelen. Soms moet een biologisch gewas wel vijf keer worden gebrand.

De Enviromaxx is ook ontwikkeld met het oog op de toekomst. 'We realiseren ons dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de aardappelteelt steeds verder onder druk komt de staan', zegt Piet Regnerus. 'Supermarkten oefenen druk uit op gewasbescherming en waterschappen houden de waterkwaliteit nauwlettend in de gaten.'

Kappenspuit

De machine is met het oog op de toekomst ontwikkeld, wanneer de chemische loofdoding misschien niet meer mogelijk is. 'Voor aardappeltelers die graag willen rijenspuiten, kunnen we de machine ook uitbreiden', legt Wilko Regnerus uit. 'We bouwen een kappenspuit achter de machine.'

Sensoren detecteren de groene stengels en spuiten alleen daar waar nodig is. Daarvoor zijn een soort harkjes nodig die het loof van de rug poetsen. De rijenspuit gebruikt middeleninjectie, waardoor weinig water en middel nodig zijn.

Subsidie

Omdat het gaat over een precisieveldspuit, komt de machine in aanmerking voor subsidieregelingen. Het prijskaartje, dat bij 46.000 euro begint, wordt zo wat verlicht.