Kringloopwijzer kan fosfaatpijn verzachten

Er is grote waardering voor de melkveehouderij, nu de hele sector met de ketenpartijen het voor elkaar heeft gekregen met een fosfaatproductie van 171,7 miljoen kilo voor dit jaar onder het door Brussel gestelde fosfaatplafond te duiken. Maar achteroverleunen kan Nederland niet, waarschuwen staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken en voorzitter Kees Romijn van LTO-vakgroep Melkveehouderij.

De melkveesector moet de behaalde reductie van 8,3 miljoen kilo fosfaat vasthouden. Er zijn risico's, waardoor de fosfaatproductie toch nog hoger kan uitpakken. Zo kunnen de groei van andere veesectoren, het fosforgehalte in het ruwvoer en de ontwikkeling van de gemiddelde melkproductie per koe de reductie met 0,5 miljoen kilo drukken.

Risico

In de prognose van de totale fosfaatproductie is rekening gehouden met dergelijke tegenvallers, meldt Van Dam. Toch spreekt hij van een 'risico' dat niet is op te vangen: melkveehouders die aan het eind het jaar toch weer uitbreiden in aantal koeien.

De staatssecretaris ziet geen mogelijkheden om dit risico op te vangen en wijst vervolgens op de verantwoordelijkheid van de sector. Vasthouden aan de reductie is dan ook volgens hem cruciaal om een nieuwe derogatie binnen te halen.

Ongenoegen

Eén middel waarmee melkveehouders hun korting (deels) kunnen terugverdienen en om tot extra reductie te komen, noemt Van Dam niet: de Kringloopwijzer. Eind 2016 nam de Tweede Kamer een amendement aan om de Kringloopwijzer in het fosfaatrechtenstelsel op te nemen. Vooralsnog wil de bewindsman daar niet aan. Dit tot ongenoegen van de sector, die al langer roept om een snelle wettelijke borging.

LTO, NZO, Nevedi en VLB hebben de Kringloopwijzer al verplicht gesteld aan melkveehouders. Ruim 95 procent heeft deze op tijd ingediend. De resterende vijfhonderd bedrijven doen dat bijna allemaal alsnog voor 1 september, meldt Han Swinkels, projectleider Kringloopwijzer. 'We kunnen constateren dat de verplichting door de sector prima verloopt.'

Instrument

Met de Kringloopwijzer heeft de sector een instrument in handen om de mineralenstromen - fosfaat, stikstof en koolstof - van het melkveebedrijf in beeld te brengen. De Kringloopwijzers dienen vervolgens, anoniem, als basis voor een collectieve rapportage, waarmee de sector in beeld brengt dat zij zich binnen de milieu-eisen ontwikkelt.

De Kringloopwijzer kreeg ook veel kritiek. Er zijn veehouders die de Kringloopwijzer niet nodig vinden en er is zelfs een weigeraar. Maar om mineralen zo efficiënt mogelijk te benutten, is de Kringloopwijzer 'veruit het beste instrument', stelt Hans Huijbers, LTO-portefeuillehouder Duurzaam Ondernemen.

Bedrijfsspecifieke efficiëntieverplichting

'Koppel hieraan een bedrijfsspecifieke efficiëntieverplichting. Voor een extensieve onderneming is het nu eenmaal lastiger om te sturen op minder fosfaat dan bijvoorbeeld een intensief bedrijf.'

Huijbers denkt dat met de Kringloopwijzer nog een fosfaatreductie van 1 tot 3 procent haalbaar is. Ook verwacht hij dat wettelijke borging de vraag naar fosfaatrechten verlaagt. 'Dat heeft weer een dempend effect op de prijs hiervan.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst