Strijd om elke meter agrarische grond

De komst van snel internet in het buitengebied klinkt velen als muziek in de oren. Maar de aanleg betekent ook een belemmering voor grondgebruikers. Commerciële telecombedrijven als KPN, Ziggo, Cogas en CiF moeten tot overeenstemming komen met traditionele grondpartijen als LTO Nederland, Staatsbosbeheer, LandschappenNL, Natuurmonumenten en de Federatie Particulier Grondbezit (FPG).

En dus zullen, waarschijnlijk komend najaar, stevige onderhandelingen plaatsvinden over een 'transparante en narekenbare vergoedingssystematiek' voor de aanleg van glasvezel, oftewel geld en goede afspraken in ruil voor grondgebruik.

Goede afspraken

'De leidingbeheerders en de grondgebruikers zijn gedurende een lange periode tot elkaar veroordeeld. Dan kun je maar beter goede afspraken maken', zegt Kees van Rooijen van LTO-werkgroep Schaderegelingen.

'Grond is voor een boer zijn inkomstenbron. Waarom zou hij niets mogen verdienen aan het medegebruik? Ziggo en KPN hebben onze uitnodiging al aangenomen.'

Wet uit 1927

Van oudsher hebben grondeigenaren een gedoogplicht voor de aanleg van nutsvoorzieningen, zoals water, gas en elektriciteit. Alles is vastgelegd in de Belemmeringenwet Privaatrecht uit 1927. Maar de tijden veranderen. Staatsbedrijven als Tennet en Gasunie willen efficiënt werken en commerciële partijen leggen eigen ondergrondse gas-, CO2-, zout- of warmteleidingen aan.

'Neem een Canadees gasbedrijf als Vermilion Energy dat hier gasleidingen exploiteert. Je kunt een boer toch niet uitleggen dat zo'n beursgenoteerde partij uitsluitend het algemeen belang dient? De dubbelfunctie biedt economisch meerwaarde waar de grondeigenaar in mee wil delen', vindt Van Rooijen.

Draagvlak

'Elke vierkante meter heeft in Nederland een of meerdere functies en sommige contracten over grondgebruik zijn eeuwigdurend. Wat we als LTO kunnen bieden, is draagvlak onder boeren en tuinders, zodat door samenwerking de werkzaamheden efficiënt en soepel uitgevoerd kunnen worden. We verwachten dit jaar met een aantal telecombedrijven afspraken te kunnen maken.'

Ervaring met onderhandelingen is er volop. Met staatspartijen als Gasunie en Tennet zijn raamovereenkomsten afgesloten met daarin tal van afspraken over tracékeuze, de inpassing in de bedrijfsvoering, contractvoorwaarden en communicatie.

Vroegtijdig

'We weten dat grondeigenaren het vervelend vinden als ze in de krant moeten lezen wat er op hun grond staat te gebeuren. Daarom willen we dat de leidingbeheerders de LTO-afdelingsbesturen vroegtijdig bij de tracékeuze betrekken en we willen de vergoedingensystematiek zo maken dat iedereen thuis de rekensom zelf kan maken.'

Bij een partij als Gasunie gaat het om een vergoeding van de waarde van de grond en het rendement vermenigvuldigd met de periode van gebruik, zegt Van Rooijen. 'Maatwerk blijft altijd nodig. Bij commerciële partijen willen we een marktconforme vergoeding, maar in het geval van snel internet kan die vergoeding ook in natura worden uitbetaald. Dat is een oplossing waar iedereen blij van wordt.'

Efficiencypremie

Een groep agrariërs in de Noordoostpolder heeft met succes bij de rechtbank een efficiencypremie geëist. Boeren die snel een overeenkomst tekenen met Tennet, krijgen standaard een efficiencypremie van 20 procent. Om de aanleg van een elektriciteitsleiding te bespoedigen, tekenden ze een overgangsregeling. Toen de definitieve overeenkomst werd gesloten, weigerde Tennet de efficiencypremie te betalen. 'Wees als partijen op je hoede dat je waterdichte overgangsmaatregelen tekent', concludeert Van Rooijen.

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst