'Raapstelen zijn gezond en haute cuisine'

Raapstelen, ook wel 'keeltjes' genoemd, worden gezien als authentiek voedsel van eigen bodem met gezonde ingrediënten. 'In het Westland waren raapstelen in het verleden de eerste verse bladgroente na de winter. Ze waren een goedkope vervanger van spinazie, omdat daarvan het zaad een stuk duurder was', vertelt eigenaar Louis Kester van Kwekerij Miranda in Honselersdijk, die tevens commercieel directeur van plantenveredelaar Schoneveld Breeding in Twello is.

'Tussen de bloemkool werden vroeger spinazie, raapstelen of postelein gezaaid. Een teler had dan al een eerste oogst van de koude grond, voordat hij de bloemkool kon oogsten.'

Local-for-local geteelde raapstelen zijn in het Westland momenteel erg populair. Kester teelt in samenwerking met kwekerij Ammerlaan in Naaldwijk bijna jaarrond continu 2.000 vierkante meter raapstelen onder glas. Ammerlaan regelt de teeltplanning en productie, samen doen ze de logistiek en Kester neemt de marketing en promotie op zich.

Stamppot

De consument kent raapstelen veelal van de stamppot, vertelt Kester. 'De laatste jaren promoten we de groente voor in de soep, salade, pesto en pasta. Dat doen we met recepten, die we ook uitdelen aan de bezoekers van de streekmarkten waar we staan.'

Op die momenten draait het om storytelling. 'We vertellen het verhaal achter het product en laten de mensen dan ook zelfgemaakte smoothies en hartige taart met raapstelen proeven, waar we ook recepten van beschikbaar hebben.'

Kiemgroente

Raapstelen zijn eigenlijk een kiemgroente. 'Als het gewas doorschiet, komt er een bloem in en vervolgens een witte peenvormige knol. Maar wij oogsten de raapstelen jong bij een lengte van 10 tot 15 centimeter.' Zavelachtige grond is enigszins vochthoudend en ideaal voor raapstelenteelt. Bij de oogst mag de steel namelijk niet afbreken bij het uittrekken.

In plaats van drie maanden duurt het teeltseizoen tegenwoordig elf maanden en brengt een bosje gemiddelde 35 eurocent op. 'Het zaad is met 9,50 euro per kilo niet het duurste, maar de arbeidskosten zijn hoog. Toch is de vierkantemeteropbrengst beter dan bij paprika', meldt de ondernemer.

Koud glas

In de winter duurt de teelt van zaaien tot oogsten zes tot zeven weken. In het voorjaar bij een hogere bodemtemperatuur en geen lage nachttemperatuur is dat maar drie weken. 'We telen onder koud glas. Bij -20 of +30 graden Celsius kunnen we geen product telen en dan ook niet leveren.'

Tijdens de teelt is het niet mogelijk om gewasbeschermingsmiddelen tegen ziekten en plagen in te zetten, omdat toelatingen voor raapstelen ontbreken. 'Wanneer we bijvoorbeeld last van luis hebben, schoffelen we het gewas weg. In het verleden hadden we veel last van pythium en phytophthora, maar door nu ander zaad te gebruiken is het bladgewas beter bestand tegen deze schimmelziekten.'

Doelgroepen

In de regio bedient Kester verschillende doelgroepen met raapstelen. In het voorjaar bijvoorbeeld een restaurant in Delft en het hele jaar visrestaurant Cottontree Mer in Scheveningen. 'Dit zijn onze ambassadeurs voor de mensen die in een duurder restaurant eten. Het begon eerst met raapstelen voor een garnituur als vervanger van veldsla, maar ze worden nu ook gebruikt in salades en stamppot, die je gerust haute cuisine mag noemen', stelt hij.

De teler brengt het product ook naar verschillende groentespeciaalzaken en het ligt bij de regionale farmshops van BoereGoed in de schappen. Verder belevert hij enkele groothandelaren in de regio.

Logistiek

'Vers-van-de-kweker is voor raapstelen van belang. Daarom hebben we de logistiek zelf ter hand genomen en brengen we het product zelf naar de restaurants en winkels. Een vers product verkoopt ook beter in de verkoopautomaat aan huis.'

De ondernemer denkt aan een webshop waar iedereen in de regio kan bestellen en de raapstelen thuisbezorgd krijgt. Maar zijn droom is dat er twintig versautomaten op verschillende punten in het Westland staan, waar behalve raapstelen ook andere producten in liggen en de consument via internet kan zien of het product nog beschikbaar is.

Japanse varianten

Het bedrijf doet rassenproeven met Japanse varianten van raapstelen, mizuna genoemd. Het ras van veredelingsbedrijf Takii heeft lichter groene blaadjes, die langer zijn en ingeveerd. Het ras van Sakata geeft snel een knolletje, waardoor het langer houdbaar zou moeten zijn.