'Boer heeft te weinig oog voor Piet van 4 hoog'

Hij is burger, zij boerendochter en samen studeren ze af aan de Christelijke Hogeschool in Ede. Hun karakters en komaf botsen volop en daar maken ze geen geheim van. Marieke is gedreven en gestructureerd, Maarten juist creatief en chaotisch.

'Burgers hebben geen hekel aan boeren, maar te weinig kennis'

Marieke de Man, student Christelijke Hogeschool Ede

Uit wat voor nest komen jullie?

Marieke: 'Mijn ouders hebben een melkveehouderij in de Betuwe. Ik ben daar geboren en getogen, maar mis zelf het talent of de interesse om te boeren. Mijn jongste broer wil het ouderlijk bedrijf overnemen.'

Maarten: 'Ik ben in Ede geboren. Mijn broer studeert journalistiek en de rest van het gezin werkt in de medische wereld. Mijn roots bestaat uit een familie van architecten en wereldreizigers. Het platteland ken ik van aardappelen halen, samen met mijn vader.'

Hoe zijn jullie op het idee voor deze documentaire gekomen?

Maarten: 'We wilden in eerste instantie oudere emigranten in beeld brengen. De meesten blijken van boerenafkomst. Tijdens onze zoektocht begrepen Marieke en ik elkaars wereld helemaal niet. Ik vond boeren vooral lastig met hun gezeur over melkplassen en boterbergen.

'Met de huidige fosfaatreductie zagen we een actuele aanleiding om onze eigen kloof eens te onderzoeken.'

En voor jou betekende dat letterlijk meewerken op een melkveehouderij in Groningen?

Maarten: 'Twee dagen, volpension. Het viel me op dat burgers zich met de bedrijfsvoering bemoeien met vragen als 'Waarom staan de koeien niet buiten?' Daarnaast vond ik de fysieke arbeid leuk; in een rustig tempo, omdat de koeien nu eenmaal niet harder lopen.'

Marieke: 'Als een boer hulp zoekt: Maarten wil nog wel een dagje zijn hoofd leegmaken.'

Wat betekent de fosfaatreductie op het ouderlijk bedrijf?

Marieke: 'De gevolgen zijn klein, maar bij mijn oom zijn ze groot. Hij had een nieuwe stal gebouwd en wilde organisch groeien. Met de wetgeving in aantocht heeft hij veel dieren aangeschaft die uiteindelijk weg moesten. Hij is gefrustreerd en onder die frustratie zit verdriet. Dit zijn persoonlijke verhalen waar weinig burgers weet van hebben.'

Jullie interviewden onder meer Tweede Kamerlid Maurits von Martels, Caroline van der Plas van Boerburgertweet en communicatieadviseur René Schepers. Welke kloof tekenen jullie op?

Marieke: 'Vooral onbegrip tussen boer en burger, met een belangrijke rol van de media daarin.'

Maarten: 'Eigenlijk zijn er tal van redenen te noemen waarom de kloof er is, zoals de toenemende welvaart. We hebben te veel voedsel en kunnen ons daarom afvragen wat we van de herkomst van ons voedsel vinden. Emoties nemen het over van de ratio. Activisten spelen daar handig op in met bijvoorbeeld filmpjes uit slachterijen.'

Marieke: 'De conclusie dringt zich op dat boeren door de drukte op het eigen bedrijf de maatschappij uit het oog hebben verloren. Als boeren worden aangevallen door de milieubeweging zeggen ze vaak: kom kijken op ons bedrijf. Maar daarmee bereik je vooral agrarisch geïnteresseerden. Dan kom je in een cyclus van nog meer marketing, nog meer open dagen…'

…en bereik je bij lange na geen 16 miljoen burgers?

Marieke: 'Precies.' Maarten: 'Piet van 4 hoog.'

Marieke: 'De burgers hebben volgens mij geen hekel aan boeren. Maar ze hebben gewoon te weinig kennis. En met deze documentaire proberen we de kloof een klein beetje te dichten.'

Wat is jullie het meest bijgebleven?

Maarten: 'Op de mbo-opleiding Groenhorst Barneveld viel me op hoe gepassioneerd jongeren zijn voor het boerenvak. Een studente vertelde dat ze er desnoods een baantje bij neemt om genoeg geld te verdienen om haar droom te realiseren. En dat op een leeftijd dat ik nog peuken stond te roken in het fietsenhok.'

Marieke: 'Voor mij is de noodzaak om als boer met maatschappelijke vraagstukken bezig te zijn nog veel duidelijker geworden. Ik praat hier regelmatig over met mijn jongste broer. Ik zie genoeg kansen voor individuele boeren om ook de massa te bereiken. Bijvoorbeeld door sponsoring van sportclubs, of gewoon meehelpen met het organiseren van evenementen waar veel burgers komen.'