Boeren op Kampereiland heeft voor- en nadelen

Het Kampereiland is een bijzonder gebied. Het eiland is al meer dan 650 jaar in het bezit van de stad Kampen. In de veertiende eeuw werd de agrarische grond opgedeeld in erven en sindsdien worden ze verpacht. In oktober 2007 droeg gemeente Kampen het eigendom en beheer van haar gehele bezit over aan Stadserven. De gemeente is enig aandeelhouder. Het areaal is door stadsuitbreidingen inmiddels afgenomen tot ongeveer 4.500 hectare. Er zijn honderd pachters.

De familie Van den Berg is daar een van. De vof van vader Wim, moeder Hermien en bedrijfsopvolger Gijsbert (27) pacht 40 hectare grond van Stadserven. De 110 koeien worden gehuisvest in een nieuwe serrestal. 'Die stond er in 2014, zodat we op 2 juli bijna op het gewenste aantal van 110 koeien zaten', vertelt Gijsbert van den Berg.

Vergunning

De hele procedure die tot de bouw van de stal leidde had dus niet langer moeten duren. Zes jaar is de familie bezig geweest om een vergunning voor de Natuurbescherming te krijgen. Het bedrijf ligt namelijk aan de rand van de uiterwaarden langs de IJssel. Dat is een Natura 2000-gebied. 'Het heeft ons veel tijd en ook geld gekost. Denk alleen al aan alle adviseurs die we moesten inschakelen.'

Maar de stal staat er en de koeien doen het er goed. Ze produceren gemiddeld jaarlijks rond de 9.400 kilo melk. De gemiddelde leeftijd van de veestapel is vijf jaar en zeven maanden, het vervangingspercentage is laag. Melken gebeurt weer twee keer daags. In de oude ligboxenstal uit 1979 zat een melkrobot, die is de deur uit gedaan. 'Robotmelken paste niet bij ons. Dit bevalt beter, ook met het oog op beweiding.'

Plankgasboer

Van den Berg wil op den duur het bedrijf in de huidige omvang in zijn eentje kunnen runnen. 'Mijn vader is nooit een plankgasboer geweest. Dat ben ik ook niet. Ik wil niet op mijn tenen lopen. Maximaal is niet altijd optimaal.'

Dat wil niet zeggen dat de jonge ondernemer geen ambities heeft. Hij wil graag werken met mooie en goede koeien. Vader en zoon Van den Berg focussen ook op goed bodembeheer. Dat is in de ogen van Gijsbert misschien nog belangrijker dan goede koeien. Ze doen dan ook mee met een project van de gebiedscoöperatie Weidse Waarden over bodembeheer. 'Dat houdt je scherp.'

Liever zelfvoorzienend

Toch zou de jonge ondernemer het bedrijf ecologisch en economisch wat beter in balans willen brengen met meer grond. 'Wij zijn behoorlijk intensief. Ik zou liever zelfvoorzienend willen zijn, met meer grond.' Dat is niet eenvoudig te realiseren op Kampereiland. Omdat alle bedrijven van Kampereiland Vastgoed pachten, is buurmans grond nooit te koop. Wat resteert is grond op afstand. Er wordt wel gepraat over kavelruil, maar de plannen daarvoor zijn nog niet zover.

En er zijn meer lastige kwesties op het eiland. Zo was er eind vorig jaar gesteggel over een verhoging van de pachtprijs met 22 procent. De nieuwe verhoging verhield zich volgens de boeren niet met de geslonken inkomsten in de melkveehouderij en de productieomstandigheden op Kampereiland. De Kampereilander Pachtersbond en de Jonge Ondernemers Kampereiland trokken aan de bel bij verpachter en politiek.

Jonge ondernemers

Van den Berg is lid van de groep van jonge ondernemers. 'De oudere pachters zijn meegegroeid met het systeem van tien jaar maximale pachtprijsverhoging. Wij zijn feller. Als dit systeem van pachtverhoging doorgaat, zijn de jongeren in de toekomst geen boer meer. Met pacht bouw je sowieso niets op. Het bedrijf komt nooit naar je toe. We trekken samen op met de pachtersbond en versterken elkaar.'

Een en ander leidde er in ieder geval toe dat de verhoging van de pachtprijs voorlopig is uitgesteld. Bovendien komt er een onderzoek naar de kosten van de bedrijfsstructuur van de bedrijven op het eiland. Als de pacht structureel te hoog blijkt, kan er gekeken worden naar een blijvende verandering van de pachtprijzen.

Waterveiligheid

In het gebied is er ook reuring over de waterveiligheid. De dijkring is niet toekomstbestendig. Waterschap Drents Overijsselse Delta doet nog onderzoek hoe daar in de toekomst het beste aan is te voldoen. In de tussentijd wordt het zandzakken leggen bij hoog water. De familie Van den Berg maakt zich hier minder zorgen over. 'Onze gebouwen, inclusief de nieuwe stal, staan gelukkig op een terp. Alleen de voeropslag ligt op maaiveldniveau.'

Al met al is Gijsbert van den Berg niet bang voor de toekomst. 'Kampereiland heeft zeker zijn beperkingen. Maar het is een mooi gebied en het imago van de boeren hier is goed. Daar moeten en kunnen we veel meer mee doen.'