Regels beken beperken bollenteelt op Veluwe

Terwijl de sorteermachine stampt om de fijne gladiolenkralen te sorteren, maakt het personeel van gladiolenteler Klaas Gootjes elders in de schuur in het Noord-Hollandse Dirkshorn partijen klaar voor klanten.

Gladiolen zijn weer in trek, merkt de teler. Na een mindere periode en een krimp van het areaal is er nu weer meer belangstelling voor zowel de bloem als de bol.

Drie gladiolentelers

Gootjes, samen met de twee andere Noord-Hollanders Kees de Geus en Gert-Jan Paarlberg verantwoordelijk voor het complete gladiolenareaal op de Veluwe, is dus weer op zoek naar verse grond voor zijn 50 hectare lelie- en gladiolenteelt. De schimmel droogrot maakt nieuwe percelen noodzakelijk. De schimmel overleeft namelijk ruim 25 jaar.

Komend jaar buigt Gootjes zich nog meer over de kaart van de Veluwe dan anders. Hij kent het gebied goed, want hij teelt er al bijna dertig jaar. Hij weet de hoge zandgronden voor zijn teelt goed te vinden, maar nu moet hij de beken in de gaten houden. Een aantal beken staat op een lijst van beschermde waterlopen.

Vergunning

Voor het telen van bloembollen op percelen die grenzen aan zo'n beek, is een vergunning nodig. 'Liefst blijf ik er helemaal vandaan, want die vergunning brengt allerlei beperkingen met zich mee.'

De spuitboom moet minstens 5 meter uit de kant blijven, maar lastiger is dat langs de beek ook helemaal geen bollen mogen staan. 'Je mag er wel iets anders telen, mais of een akkerbouwgewas, maar geen bollen.' Die beperking is het gevolg van een rapport dat Alterra in 2013 in opdracht van provincie Gelderland heeft gemaakt.

De provincie wilde na vragen van de Partij voor de Dieren weten of de gewasbeschermingsmiddelen die in de bollenteelt worden gebruikt, schadelijk zijn voor de flora en fauna in het gebied. Alterra deed een bureaustudie en stelde dat 'negatieve gevolgen niet bekend' zijn, maar dat 'risico ook niet uit te sluiten' is.

Uitzoekerij

Gootjes is teleurgesteld. Eerder beperkte de provincie de teelt al tot eens in de zes jaar op een perceel. 'Nu dit weer. Gelukkig zijn die beken natuurlijk vooral in het lage deel te vinden en wil ik liever hoge percelen. Het probleem is dat niet alle beken tot verboden gebied zijn verklaard. Het is dus een uitzoekerij.' Voor de verhuurder is het ook lastig, vindt de teler. 'Het maakt de percelen moeilijker te verhuren voor de bollenteelt, terwijl de meeste boeren dat juist graag willen. Het levert geld en werk op.'

Overigens zijn andere teelten wel toegestaan langs de beken. 'Het is gek dat akkerbouw wel mag en bollenteelt niet. Er zijn zelfs geen beperkingen voor andere teelten, omdat in die teelten minder middelen zouden worden gebruikt', zegt Gootjes.

Uitwijken

Omdat het steeds moeilijker is om verse grond te vinden voor zijn gladiolenteelt, kijkt de ondernemer ook boven Limburg naar de mogelijkheden. Behalve door de nieuwe vergunningen die sinds dit jaar op de Veluwe gelden, zijn er meer bedreigingen voor de teelt.

'De versnippering neemt toe omdat er natuurgebieden zijn aangelegd, bossen, er zijn particulieren tussen komen wonen met grote percelen en percelen met aardappelmoeheid vallen ook af.'

Buitenland

De teelt naar het buitenland verhuizen is geen optie. 'Ik heb het Nederlandse certificaat van de Bloembollenkeuringsdienst (BKD) nodig voor de export en bovendien ligt mijn bedrijf hier.'