'Het is een strijd tussen gevoel en verstand'

Bert Pappot weet nog precies het moment. Hij kwam 's avonds laat terugrijden van een presentatie die hij in het zuiden van het land had gegeven, zoals hij vaak presentaties gaf over zijn werk als varkenshouder, als proefbedrijf van ForFarmers. Leuk vond hij het. Het omgaan met de mensen, vertellen over zijn werk, de vele buitenlanders die hij en zijn vrouw ontvingen op hun fokvarkensbedrijf.

Laatst woonden er nog een week Aziatische studenten bij zijn gezin in, maar toch was er iets. Tijdens die autorit in 2014 besefte hij ineens wat er al die tijd vanbinnen aan hem knaagde: hij miste perspectief. Hij maakte weken van zeventig tot tachtig uur, maar voor zijn gevoel kwam hij geen stap vooruit. De onmacht overheerste, hij voelde zich slaaf van zijn eigen bedrijf.

Rotgevoel

'Ik zag het aankomen', zegt zijn vrouw Veronica nu aan de keukentafel in hun huis in Eibergen. 'Hij sliep slecht. Hij vergat dingen, waardoor hij vaak terugliep naar de stal om het toch even te checken. Hij veranderde. Naar de stal ging hij met een rotgevoel. In huis zat hij voor zich uit starend op de bank.'

Het saldo op de rekening daalde, maar daar wilde de onderneemster hem in eerste instantie niet mee belasten. 'Hij had al genoeg aan zijn hoofd. Ik wilde hem in bescherming nemen.'

Verplaatsen

Veronica en Bert Pappot waren met hun drie jonge kinderen in 2009 vanuit het Utrechtse Waverveen naar de Achterhoek verhuisd. Daar konden ze niet verder uitbreiden wegens een natuurclaim, dus moesten ze hun bedrijf verplaatsen.

In Eibergen kochten de ondernemers een bedrijf met vierhonderd zeugen. Het bedrijf behoefde niet veel aanpassingen en algauw had Pappot, samen met de vorige eigenaar, de productie weer op peil. Het werd een proefbedrijf voor ForFarmers, hij kreeg studenten en bezoekers over de vloer en gaf presentaties in binnen- en buitenland.

PRRS

Maar de prijzen werden slechter, er brak PRRS (abortus blauw) uit onder de zeugen, de kosten stegen en het bedrijf behoefde de nodige aanpassingen om aan de wettelijke regelgeving te kunnen blijven voldoen. Alleen door op te schalen en flinke investeringen zou Pappot zijn hoofd boven water kunnen houden.

'Tijdens die autorit realiseerde ik me: iets moet veranderen. Ik was 41 en moest nog tot aan mijn pensioen. Ik liep op mijn tenen en had minder aandacht voor mijn gezin.'

Sparringpartner

Vele opties kwamen voorbij. Uitbreiden, een tweede locatie of helemaal stoppen? Hoe moest het verder met de kinderopvang van zijn vrouw? Wat houdt dit in voor de kinderen? Consultant Frans Verheij was een goede bekende van de familie. Al in Waverveen had hij het gezin begeleid en ook nu was hij een welkome sparringpartner. Hij schakelde stichting Zorg om Boer en Tuinder (ZOB) in.

'Je hebt iemand nodig die er verder vanaf staat, die je een spiegel voorhoudt', zegt Bert Pappot. 'Dat is confronterend, maar uiteindelijk zag ik in dat ik het beste wil voor mijn familie. De rest komt op een tweede plek. Ik kon niet meer tegen de onzekere marktsituatie. Dat wilde ik niet meer.'

Beslissing

Dat betekende stoppen met het bedrijf en een nieuwe uitdaging zoeken. Samen met zijn vrouw nam hij de beslissing. 'Er viel een last van mijn schouders. Het voelt aan de ene kant heel goed, aan de andere kant blijft de twijfel soms opkomen. Het is een strijd tussen gevoel en verstand.'

Stoppen na 25 jaar boer zijn, gaat Pappot aan het hart. 'Af en toe ga je enorm twijfelen. Heb ik wel de juiste beslissing genomen? Nu zijn de prijzen weer beter. Hadden we toch door moeten gaan? Krijg ik wel weer een baan?'

Energie

Onafhankelijke mensen met wie de ondernemers konden sparren en wie ze vertrouwden, gaven hun kracht. 'Ze bevestigen dat je op de goede weg zit. Dat geeft energie om ook die weg te blijven volgen.'

Pappot heeft geen gevoel van falen. 'Ik heb mezelf niets te verwijten. Doorgaan tegen beter weten in, voelt gewoon niet juist. Ik heb zin in een nieuwe uitdaging.'