Verteerbaar gras goed voor fosfor

Bij fosforefficiëntie in de kringloop gaat het om twee aspecten, zegt salesdirector Jos Deckers van DSV zaden: hoeveel fosfor trekt het gras uit de grond en hoeveel daarvan benut de koe. Bij dit laatste speelt de celwandverteerbaarheid een cruciale rol, blijkt uit onderzoek van DSV zaden en Eurofins Agro. Hoe beter de verteerbaarheid, des te hoger de fosforbenutting en des te minder fosfor er via het krachtvoer hoeft te worden aangevoerd.

'Wij veredelen al langer op verteerbaarheid', vertelt Deckers. 'Want een betere verteerbaarheid leidt tot een hogere melkproductie en daar was het in eerste instantie om begonnen. Nu blijkt dat beter verteerbaar gras ook andere voordelen heeft, zoals een betere fosforbenutting en een lagere uitstoot van methaan.'

Twee kengetallen

Ook Eurofins Agro speelt in op het belang van een efficiënte benutting van fosfor. Vorig jaar werden daarom op de uitslagen van de kuilanalyse twee nieuwe kengetallen gezet: fosfor beschikbaar en fosfor index. In samenwerking met Schothorst Feed Research deed Eurofins Agro onderzoek naar de verteerbaarheid van fosfor in de pens. Hieruit kwam naar voren dat kuilen met een vergelijkbaar fosforgehalte een verschillende fosforbeschikbaarheid hebben.

Het Centraal Veevoederbureau (CVB) rekent met een beschikbaarheid van 75 procent en een fosfor index van 100. In de praktijk blijkt de spreiding van de fosforbeschikbaarheid tussen de 75 en 95 procent te liggen. Een fosfor index van 110 staat gelijk aan een beschikbaarheid van 85 procent. Afhankelijk van de behoefte van de koe kan dit een besparing opleveren van 12 procent van de fosforaanvoer, rekent productmanager veehouderij Robin Wolf van Eurofins Agro voor.

Sturen

Veehouders kunnen volgens Eurofins Agro op verschillende manieren sturen op fosfaat en fosfor. Fosfor is beter beschikbaar bij een hoger totaal (bruto)fosforgehalte, een lager NDF-gehalte (celwanden) en een hogere verteerbaarheid van de organische stof.

Boeren kunnen hierop inspelen door in te zetten op meer beschikbare fosfaat in de bodem, jonger en vaker te maaien en nieuwe rassen met een hogere verteerbaarheid te gebruiken. Belangrijke voorwaarde is dat de juiste balans in het rantsoen wordt gevonden en er bij jonger maaien minimaal 45 procent droge stof bij inkuilen wordt gehaald.

Bodem

Voordat het fosfor door de koe kan worden benut, moet het in het gras komen. 'Het begint in de bodem', zegt Deckers stellig. 'Bij de keuze van het juiste mengsel is het daarom ook belangrijk dat er aandacht wordt besteed aan het wortelstelsel. Wij zijn bezig met het ontwikkelen van mengsels die het gebonden fosfor vrijmaken in de bodem, waardoor het beter opneembaar is door het gras.' Belangrijk is volgens de salesdirector dat het bodemleven voldoende wordt gestimuleerd. Ook dit maakt fosfor beter beschikbaar.

Ook grassenkweker DLF richt zich sterk op voer- en mineralenefficiëntie, vertelt salesmanager Hendrik Nagelhoud. 'Het maakt nogal wat uit hoe verschillende rassen met stikstof en fosfaat omgaan. Dat heeft vooral te maken met de beworteling. Grasgroei begint onder de grond.'

Festulolium

Met het oog op de beworteling neemt de populariteit van festulolium toe. Deze kruising tussen Engels/Italiaans raaigras en rietzwenkgras kan tot een diepte van meer dan 80 centimeter wortelen, mits de bodem dat toelaat. Dat betekent dat de plant meer stikstof en fosfor kan opnemen, waardoor de productie boven de grond ook toeneemt. Bovendien kan het gras beter omgaan met droge omstandigheden en is de fosfaatbenutting hoger.

'Meer opbrengst en een betere mineralenbenutting', vat Nagelhoud samen. Tot nu toe is festulolium alleen als maaiweide beschikbaar, maar de beweidingsvariant is nu ook praktijkrijp.

Coating

Een andere ontwikkeling in de graszaadteelt die de mineralenefficiëntie verhoogt, is coating van graszaad. Zaadleveranciers bieden verschillende mogelijkheden, maar Nagelhoud ziet meststoffencoating als de beste optie. 'We hebben hier al goede ervaringen mee. Het zorgt voor een snelle wortelontwikkeling. Hoe beter de wortelgroei, des te beter de minerale benutting. Bovendien is een goede wortelontwikkeling positief voor het organischestofgehalte van de bodem.'

Er zijn nog veel vraagtekens over de fosforbenutting van gras. Deckers: 'We zijn nog volop bezig met allerlei onderzoeken, samen met Eurofins Agro. Bijvoorbeeld naar het verschil in benutting in vers gras en in kuilgras. Het is een typisch Nederlands item, want in andere landen speelt het fosfaatprobleem niet.'