Fictief ruilplan blijkt prima leidraad

In december 2014 zijn ruilen afgerond in de Polder Waard Nieuwland en aan de Schelpenbolweg. Het moesten de eerste dominostenen zijn in een reeks, zoals voorgenomen in een fictief ruilplan opgesteld door Stivas naar aanleiding van een inventarisatie onder grondeigenaren en -gebruikers in het voormalige Wieringerrandmeergebied.

'In verschillende sessies hebben agrarische ondernemers destijds hun toekomstplannen aan ons uit de doeken gedaan', blikt Stivas-directeur Erwin van den Berg terug. 'Die informatie was enorm waardevol om een plan op te stellen met mogelijkheden om het gebied efficiënter in te richten voor landbouw, natuur en recreatie.'

Mooie puzzel

Een provinciale woordvoerder spreekt van een 'mooie puzzel'. Volgens hem is de begeleiding door Stivas van groot belang gebleken.

'De medewerkers beschikken over een gedegen kennis van zowel de agrarische sector als de bestuurlijke processen. Op basis van de inventarisatie is een compleet ruilvoorstel voorgelegd aan de betrokken kavelruilpartijen zoals agrariërs, maar ook aan Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en het RVB. Er zijn oplossingen aangedragen voor knelpunten en er is wederzijds begrip ontstaan', vertelt de woordvoerder.

Draagvlak

'Stivas heeft dit proces zorgvuldig begeleid. Dat zorgde voor draagvlak onder de deelnemers van de kavelruilen. Daardoor kon het provinciebestuur daar eenvoudig mee instemmen.'

Van den Berg beschouwt dat als een compliment. 'Dit zijn gevoelige processen. Alleen door zorgvuldig met alle belangen om te gaan, is het mogelijk voortgang te boeken. Dat is een constant spanningsveld. Aan de ene kant proberen we de vaart erin te houden, aan de andere kant willen we niets forceren. Elke keer als het ons lukt om voor alle partijen een gunstige ruil voor te bereiden, geeft dat veel voldoening.'

Vergoeding

Bijkomende kosten zoals kadaster- en notariskosten, evenals investeringen in bereikbaarheid en bewerkbaarheid op de verkregen percelen komen in aanmerking voor vergoeding vanuit het Europese POP3-programma Verbetering van de verkavelingsstructuur van landbouwbedrijven. Dit betreft gelden waarvan de helft voor rekening komt van provincie Noord-Holland.

Van den Berg merkte al dat het de provincie menens was, door consequent handelen in de diverse processen en door al ver voor de beschikking door te zetten met de ruilen in het Wieringerrandmeergebied. 'Dat is erg belangrijk geweest om het gewekte vertrouwen na de eerste ruilen vast te houden.'

Grote schaal

Het RVB verpacht veel grond in Hollands Kroon. Volgens woordvoerder Frank Wassenaar van het ministerie van Binnenlandse Zaken is het voor het eerst dat het RVB op zo'n grote schaal bij kavelruilen is betrokken.

'Nu is ruilen voor ons geen doel op zich. Als we meedoen, is ons uitgangspunt om er financieel niet beter of slechter van te worden. Maar uiteraard hebben we er ook baat bij als percelen minder versnipperd zijn. Grotere blokken zijn interessanter voor onze pachters. Veel verder kunnen we ook niet gaan, omdat we verplicht zijn om marktconform te opereren.'

Verwachtingen

Naast een eerste pilotruil, waarbij het RVB 19 hectare inbracht, staat nog minimaal één ruil op de rol. Over verdere verwachtingen wil Wassenaar geen harde uitspraken doen. 'Of iets tot stand komt hangt af van verschillende factoren, waar wij geen invloed op hebben. Het proces loopt zoals het loopt. Er zit voor ons geen tijdsdruk op', zegt hij.

'We zijn net als andere partijen slechts een potentiële deelnemer. Wel een grote, waardoor we misschien iets vaker net het ontbrekende puzzelstukje kunnen bieden. Als onze vermogenspositie gelijk blijft, doen we mee. Anders blijft het zoals het is. Over het algemeen zijn we zeker tevreden: het proces verloopt soepel en aangenaam.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst