Vlaamse telers verkennen vaste rijpaden

Het Belgische proefcentrum Inagro is vorig jaar gestart met een pilotproject met vaste rijpaden op het proefbedrijf biologische landbouw. Het internationale begrip voor vaste rijpaden in de precisielandbouw is Control Traffic Farming (CTF).

Kleinere telers die op bedden werken, proberen het bewerken van het veld via dezelfde rijpanden vaak intuïtief. Voor grotere bedrijven is positiebepaling door RTK-gps de sleutel. CTF gaat RTK-gps slim gebruiken en is erop gericht om een zo klein mogelijke grondoppervlakte te berijden.

CTF maakt gebruik van vaste 'rijpaden' waarbij steeds over dezelfde (smalle) sporen wordt gereden. Zodoende is het mogelijk om de gewassen te telen in een onbereden grond. Deze aanpak vergt dat alle machines qua spoor- en werkbreedte op elkaar afgestemd zijn. Dit is meteen een eerste uitdaging.

Bodemstructuur

Het doel van rijpadenteelt is in eerste instantie om de bodemstructuur als belangrijke productiefactor voor land- en tuinbouw te sparen, zodat de condities voor het gewas zo optimaal mogelijk zijn. Vaste rijsporen vermijden elk risico op bodemverdichting in het zaai- of plantbed.

Vaste rijpaden worden meer en meer gebruikt in combinatie met niet kerende grondbewerking of in combinatie met no-till systemen. Door het aanhouden van vaste rijpaden is er minder nood aan een herstellende bodembewerking. Nederlands onderzoek heeft een opbrengstverhoging van 5 à 10 procent aangetoond.

Bijkomend hebben vaste rijpaden ook voordeel voor mechanische onkruidbestrijding in biologische landbouw. Vaste sporen laten een vals zaaibed toe zonder risico op spoorvorming in het zaaibed. Doordat het zaaibed vlakker en zonder sporen is, kunnen de schoffelmessen en attributen ook scherper worden afgesteld met een betere efficiëntie als gevolg.

Tenslotte leert ervaring van Nederlandse akkerbouwers die op vaste sporen werken dat er ook meer werkbare dagen zijn. Vanop het vaste rijpad kunnen telers vaak net iets vroeger het veld op voor een noodzakelijke schoffelbewerking.

Mogelijkheden

Parallel met Inagro, tastten enkele Vlaamse biologische telers de mogelijkheden voor CTF op hun bedrijf af of waren ze minstens erg nieuwsgierig. Teler Frank Schelfhout kocht recent gps en heeft al alle gewassen op dezelfde werkbreedte. Voor hem is CTF een logische stap.

Teler Thierry Beaucarne is al langer geprikkeld om naar breedspoor te gaan, maar botst op praktische problemen. Jakob Devreese maait sinds vorig jaar met een gps-gestuurde trekker en is bezorgd om de bodem onder het gras. Jacob Van den Borne, een grootschalige gangbare aardappelteler, zorgt dan weer voor een totaal ander insteek.

Binnen de CTF-groep gaan Inagro dit jaar samen aan de slag vanuit de concrete ervaringen en vragen van deze bedrijven. Inagro en het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) inventariseren relevante ervaringen en kennis. Deze kennis moet de betrokkenen ondersteunen om hun CTF-variant verder te ontwikkelen op maat van hun bedrijf, eventueel samen met machineconstructeurs.