Bijensterfte laag en zonder eenduidige oorzaak

De relatief lage bijensterfte van afgelopen winter blijkt uit de resultaten van het Honingbijen surveillance programma. Binnen dit programma monitoren de onderzoeksinstellingen Naturalis en Wageningen UR de wintersterfte van honingbijen en daarbij analyseren ze ook de oorzaken van eventuele sterfte.

Binnen het surveillance programma kijken onderzoekers specifiek naar de rol van imkers, naar ziekten en plagen, chemische middelen, stuifmeelbronnen en het landschap waarin de bijen vliegen. Ze bemonsteren volken in het voorjaar en najaar en na de winter worden van dode en levende volken factoren geanalyseerd. Doel is verbanden vinden die wel of niet overleven kunnen verklaren.

Aanwezigheid parasiet

Uit de analyses blijkt algemeen dat bijenvolken beter overleven als de varroa-infectie laag is. Het deformed wing virus (DWV) wordt overgebracht door varroa-mijten en is vaak een indirecte aanwijzing voor de aanwezigheid van de parasiet. Dit virus is in de meeste volken teruggevonden.

Neonicotinoiden en andere chemische residuen hadden geen relatie met de wintersterfte van de bijenvolken, constateren de onderzoekers. Van 36 geteste chemische stoffen werden negen aangetroffen in wintervoer voor de bijen. Drie daarvan zijn door imkers gebruikt voor mijtbestrijding, de anderen zijn afkomstig uit de land- en tuinbouw.

Volken waarin het opgeslagen stuifmeel voor een groot deel bestond uit klaverstuifmeel hadden een iets lagere overleving dan de andere volken. Klaversoorten zijn goede voedselbronnen voor bijen en klaverbloemen worden veel bezocht. De oorzaak van dit negatieve effect moet volgens Naturalis en Wageningen UR nader onderzocht worden.

Versplinterd landgebruik

Het landschap rond de bijenvolken is ook van belang voor de overleving, wijst de monitoring uit. Zeer diverse landschappen met versplinterd landgebruik hadden een licht negatief effect op de overleving van het volk.