Voorzichtig herstel in stallenbouw melkvee

Volgens Eric van den Hengel van adviesbureau Stalbouw.nl in Bunnik lopen er best veel melkveehouders met bouwplannen rond. 'Je ziet nog wel bedrijven met stallen uit de jaren zeventig die volledig zijn afgeschreven. Het zijn vaak boeren die hebben afgewacht hoe het na het afschaffen van het quotum zou gaan en die dachten dat ze na 2015 wel een stap zouden kunnen zetten.'

Dat was destijds een strategische keuze, omdat ze nog wel even vooruit konden met hun stal, geeft de adviseur aan. 'Nu zijn ze echt aan vernieuwing toe. De vraag is of ze nog kunnen of willen uitbreiden gezien de onzekerheid rondom de fosfaatrechten.'

Vooruitgeschoven

Sander Wijsman van Wijsman Bouw- en tekenadvies in Zoetermeer ziet dezelfde ontwikkeling. 'Veel melkveehouders hebben bouwplannen vooruitgeschoven. Sommigen zijn nu al met plannen bezig voor als de fosfaatrechten er komen.'

Toen onlangs de invoering van de fosfaatrechten met een jaar werd uitgesteld, merkte Wijsman dat direct. 'Daardoor is er nog steeds geen zekerheid. Sommige van onze klanten hebben het vergunningstraject weer op 'hold' gezet. Die moeten nu nog een jaar afwachten.'

Onder melkveehouders die wel met uitbreidingsplannen bezig zijn zien Wijsman en Van den Hengel geen grote groeistappen meer. 'We zagen verdubbelingen naar 200 koeien, nu is het meer van 100 naar 140. En dan zien ze later wel verder', zegt Van den Hengel. 'Het zijn niet alleen de fosfaatrechten die zorgen dat de rem erop staat. Ook de grondgebondenheid zet druk op de markt. En als straks de derogatie echt wegvalt, dan krijgen we echt te maken met een flinke krimp.'

Looplijnen

Wijsman merkt wel dat melkveehouders bezig zijn met in kaart brengen van groeimogelijkheden. 'Bij de invoering van de fosfaatrechten is het voor melkveehouders goed om te weten wat hun vergund recht is. Boeren zoeken ook vaker naar manieren om hun bedrijfsvoering te verbreden. Kan ik op mijn bedrijf een B&B of kaasmakerij beginnen?'

Wijsman Bouw doet nu veel vergunningchecks. 'Daarbij kijken we ook of de bedrijfsvoering en de inrichting van de stallen nog optimaal zijn. Dat leidt soms ook tot aanpassingen aan de stallen, zoals aan de looplijnen of het inrichten van een selectieruimte of strohok.'

Asbest

Boeren die overwegen te stoppen zijn vaak genoodzaakt toch in hun bedrijf te investeren, ziet Van den Hengel. 'Bijvoorbeeld in de verwijdering van asbest. Die ondernemers kunnen niet stil blijven zitten. Ze moeten in hun bedrijfsontwikkeling – ook al leidt dat naar stoppen – een reservering voor maken.'

Naast nieuwbouw ziet de eigenaar van Stalbouw.nl nog een ander scenario ontstaan: 'Dat banken gaan adviseren om te verhuizen naar een locatie van een stopper die betere kansen biedt. Boeren die al eerder een verhuizing doormaakten zetten makkelijker een tweede stap. Dat zie je ook met boeren die eerst naar Denemarken en later naar Canada emigreerden. De emotionele binding met een locatie zal er steeds meer afgaan.'

Koffiedik kijken

Het aannemersbedrijf van Henry Heetebrij uit Nieuwleusen verzorgt de verbouwing van de stal van de familie Kistemaker in Zwolle. Het gaat om de renovatie en uitbreiding van een bestaande stal. Er komt onder meer een rij ligboxen bij.

Heetebrij verwacht dat zulke projecten van renovatie en verbouwing een belangrijk deel van de markt gaan vormen. Zeker in de drie noordelijke provincies. Maar het blijft koffiedik kijken. De melkprijs trekt nu aan. Melkveehouders zullen toch eerst even op adem willen komen voor ze weer gaan investeren.'

Investeringen in verduurzaming liggen momenteel vrijwel stil, zien de stallenbouwers. 'Alleen als eraan te verdienen valt, zoals bij zonnepanelen, is er interesse, want daarvoor krijg je nog wel een financiering.'

Op de beurs in Hardenberg merken ze deze week onder melkveehouders weer een voorzichtige interesse om te investeren. 'Dat komt door de stijging van de melkprijs, en ook doordat de afschrijving van het quotum wegvalt', aldus Wijsman.