‘In stapjes uitbreiden wordt de trend’

Van Stralen geeft melkveehouders die in stappen willen bouwen de tip om een goede planning te maken. Waar wil de veehouder over vijf jaar staan? En in welke stappen wil hij daarnaartoe werken?
‘Als je zelf weet wat je wilt, kun je elk stapje met maatwerk invullen. Dat geldt ook voor de vergunningsaanvraag. Overleg goed met alle partijen en vraag wat zij per stapje van jou verwachten. Bespreek hoe je tussentijdse wijzigingen kunt doorvoeren.’
Volgens directeur Joost Overbeek van Rombou zullen melkveehouders met bouwplannen de komende jaren in etappes gaan groeien. ‘Dat is echt een trend. De afgelopen jaren hebben veel boeren grote stallen gebouwd. Ze waren van plan ongebreideld door te groeien. Door de komst van de fosfaatrechten zullen melkveehouders nu voorzichtiger zijn. Dat betekent dat ze meer in stapjes zullen uitbreiden.’
Overbeek heeft het niet over stappen van tien melkkoeien, maar afhankelijk van de bedrijfsgrootte over stappen van vijftig tot honderd koeien. ‘Waar een veehouder tot voor kort het aantal koeien verdubbelde, groeit hij nu in stappen van bijvoorbeeld 30 procent naar die verdubbeling.’
Bij Rombou zijn diverse voorbeelden bekend van veehouders die in fases uitbreiden. Denk aan een boer die een stal wil bouwen en gefaseerd uitbreidt naar uiteindelijk tweehonderd melkkoeien.
‘De eerste stap is van negentig naar 130 melkkoeien. De stal wordt uitgevoerd als 3+1-opstelling. De zijgevel wordt hoger gelaten en kan makkelijk worden verbreed met twee rijen ligboxen. Het uiteindelijke plaatje is een stal voor tweehonderd koeien in een 3+3-opstelling’, vertelt Overbeek.
Het gefaseerd uitbreiden vergt een andere manier van denken en bouwen. Melkveehouders moeten het eindplaatje al voor ogen hebben en hier stapsgewijs naartoe werken. ‘Elke stap die moet worden gezet, moet passen bij dat uiteindelijke plaatje. Dat geldt zowel voor activiteiten boven als onder de grond. Je wilt namelijk niet dat je op een later moment muren of putten moet afbreken, verzetten of verleggen.’
Bouwkundig dient er dus te worden voorgesorteerd op verdere fases. De maatvoering moet bovendien uitwisselbaar zijn.
‘Melkveehouders dienen ook na te denken over bestemmingsplannen, PAS-aanvragen en de Wet milieubeheer. Bovendien zullen ze met een financiële berekening moeten uitzoeken of die stappen inderdaad realistisch zijn’, zegt de directeur van Rombou.

Flexibele stal

De flexibele stallen van Flexstal worden regelmatig aangeschaft door melkveehouders die geleidelijk willen groeien. De broers Hielke en Sietske van der Meulen uit Frieschepalen willen bijvoorbeeld in tien jaar tijd groeien van zestig naar honderd koeien. Met de bouw van een flexibele kalverstal, een pinkenstal en een flexstal voor droge koeien overbruggen ze die periode.
‘Deze tijdelijke huisvesting is een betaalbare tussenoplossing’, legt Hielke van der Meulen uit. ‘We bouwen de flexstallen zelf en over tien jaar verkopen we de bovenbouwconstructies weer. Dan plaatsen we een compleet nieuwe ligboxenstal.’ De broers schatten de kosten voor de onder- en bovenbouw van de drie stallen, inclusief inrichting, op 125.000 euro.
Volgens Overbeek is een dergelijk alternatief als deze flexstallen een logische tussenstap naar het ideale eindplaatje van het melkveebedrijf. ‘Het is veel slimmer om op deze manier te groeien dan in één keer een stal voor tweehonderd koeien te bouwen en die jarenlang voor de helft te bezetten.’
Ook directeur Marco Noordman van ID Agro, leverancier van onder andere de serrestal, verwacht dat melkveehouders de komende jaren in fases zullen groeien. ‘Veehouders wachten een beetje af. Ze willen eerst weten waar het naartoe gaat met de fosfaatrechten.’
ID Agro krijgt opdrachten van melkveehouders die bestaande stallen geleidelijk willen aanpassen. De firma vervangt bijvoorbeeld de complete bovenbouw door een serredak. ‘Dit dak maken we dan meteen geschikt voor latere uitbreiding. De veehouder kan de stal bijvoorbeeld in de lengte of breedte verlengen. We maken daarbij onze bogen op maat, dus op termijn kunnen we rustig verder bouwen.’
Het is ook een optie om de zijgevel enkele meters te verzetten. ‘We verplaatsen dan de betonelementen en gordijnen. Het is een betaalbare en tijdelijke oplossing voor boeren die in fases willen uitbreiden.’