Bouwen voor trager groeiend kuiken

Nederlandse supermarkten stappen massaal over op vlees van kuikens die meer stalruimte hebben en minder snel groeien. Daardoor is er ruimte op de markt voor de productie van deze conceptkuikens.

Stalinrichter Smits Agro beschrijft op internet hoe het bedrijf in het Brabantse Gemert de stallen van een voormalig legpluimveebedrijf geschikt maakte voor het houden van vleeskuikens met één ster van het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming. Het bedrijf is gekocht door een varkenshouder uit Zuid-Holland die in het alternatieve kipsegment de uitbreidingskansen vond die hij in de varkenshouderij niet had.

Directeur John van Drunen van Smits Agro bevestigt dat vleeskuikenstallen voor de binnenlandse markt een van de weinige segmenten in de intensieve veehouderij vormen waar volop activiteiten zijn rond bouw en inrichting van stallen. Maar een start met alternatieve vleeskuikens is niet weggelegd voor iedere ondernemer die wat wil, benadrukt hij.

'Allereerst moet je een bedrijfslocatie met mogelijkheden hebben', zegt Van Drunen. 'Daarnaast moet je een afnemer vinden die afspraken met jou wil maken. En ook voor deze vorm van vleeskuikenhouderij geldt dat je er pluimveerechten voor nodig hebt. En die zijn momenteelt met een prijs van 16 à 17 euro per pluimveerecht peperduur.'

Minder rechten

Een voordeel van de alternatieve vleeskuikenhouderij is dat je toekunt met minder rechten dan voor een gangbare vleeskuikenstal van dezelfde grootte. Gemiddeld heeft een vleeskuikenhouder die voor de binnenlandse markt produceert, rechten voor dertien kuikens per vierkante meter nodig. Dat zijn er ongeveer tien minder dan bij een gangbare stal.

Rob Bardoel, directeur van stallenbouwer Agrion in Mariahout (NB), heeft de indruk dat banken vleeskuikenhouders die willen uitbreiden redelijk dwingend sturen in de richting van stallen voor trager groeiende kuikens met meer ruimte. 'Vooral omdat je minder rechten nodig hebt, zijn stallen in dit marktsegment sneller rendabel te rekenen.'

Bardoel adviseert pluimveehouders om er rekening mee te houden dat de markt voor alternatieve vleeskuikens in elkaar kan storten. 'We hebben het hier over specifiek Nederlandse concepten die de supermarkten hebben omarmd vanwege actiegroepen als Wakker Dier. In België, waar we ook heel actief zijn, hebben vleeskuikenhouders nog nooit van het woord plofkip gehoord. Daar kennen ze ook geen alternatieve marktconcepten.'

Stallen voor kuikens in het nieuwe segment zijn niet veel anders dan traditionele vleeskuikenstallen. Een wezenlijk verschil is het aanbieden van daglicht. 'Bij nieuwbouw moet je daarmee rekening houden. Als je achteraf een stal moet aanpassen, krijg je met fors hogere kosten te maken', zegt Bardoel.

Hij adviseert vleeskuikenhouders om de ramen te plaatsen in de zijwanden en niet in het dak. 'Bij daglichtopeningen in het dak verlies je meer warmte en is sprake van een grotere verstoring.'

Ook bij ramen in de zijwanden is materiaal met een goede isolatiewaarde belangrijk. Door de zachte winters van de laatste jaren neigen vleeskuikenhouders soms naar goedkopere ramen die minder isoleren. Een veel gebruikt materiaal bij het maken van ramen in de stal is polycarbonaat in plaats van glas. Het is sterk, makkelijk te verwerken en heeft een hogere isolatiewaarde.

Ook de inventaris van een stal voor trager groeiende kuikens is vergelijkbaar met die van een gangbare stal. Maar door de lagere stalbezetting en het type kuiken is er per vierkante meter minder voerbaklengte nodig. 'En dat kan soms net een voerlijntje schelen.'

Meer verwarming

Verschil is er wel bij de klimaatbeheersing. De ventilatiecapaciteit hoeft minder groot te zijn vanwege de kleinere stalbezetting en de lagere groeisnelheid van de dieren. Daar staat tegenover dat de kuikens minder lichaamswarmte per vierkante meter produceren. Dit betekent dat de verwarmingscapaciteit fors hoger moet zijn dan in een gangbare stal. 'Iets wat vleeskuikenhouders zich vaak onvoldoende realiseren.'