Werken in een stal die goed is voor koe en boer

'We wilden wel uitbreiden, maar toch het werk zoveel mogelijk in eigen hand houden', vertelt René Sonneveld. De oude ligboxenstal was niet optimaal, blikt hij terug. Een te kleine stal met krappe boxen, waarin ze 115 koeien hielden.

In de nieuwe stal is plaats voor 200 koeien, inclusief droogstaand vee. Daarbij kiezen ze voor een 0-6-0 stal. 'Twee productiegroepen zag ik niet zitten. Een voergang door het midden was daarom geen optie', stelt de melkveehouder.

Dierenwelzijn en arbeidsefficiëntie staan centraal in de nieuwe stal. Het dierenwelzijn komt onder meer naar voren in de flexibele boxen met glasfiber stokken als boxafscheiding. Verder zijn de diepstrooiselboxen royaal ingestrooid met dikke mestfractie. Hierbij is bewust gekozen voor een achterrand van 24 centimeter, zodat er ruim voldoende vulling is voor een goed ligbed. Dit geef extra ligcomfort. Vaak wordt met 17 centimeter een veel ondiepere box aangehouden.

Eigen mestscheider

De dikke fractie komt van een eigen mestscheider. Dagelijks wordt mest uit de mestkelder opgepompt en gescheiden. Vervolgens verdeelt een machine aan een rails de fractie over de boxen. De dunne fractie wordt apart opgeslagen.

Het seizoen bepaalt het drogestofpercentage van de dikke fractie. In het nattere najaar wordt de mestscheider ingesteld op een drogere dikke fractie. Het percentage droge stof is nog niet gemeten.

'De boxen moeten goed gevuld zijn, maar er mag niets over de rand vallen', geeft Sonneveld aan. 'Daarom strooien we ook bij de schoftboom.' Ook omdat er dagelijks een dun laagje mest bijkomt, dat langzaam naar achter wordt gewerkt.

Door het dagelijks instrooien is de strooiselaanvoer geleidelijk. Hierdoor komt niet plots veel mest over de rand, wat de mestschuif kan belemmeren.

Goed teken

Het resultaat mag er wezen. Ook bouwbegeleider Johan den Hollander van DLV Advies is enthousiast: 'Hoewel de knieboom diep zit en de functie ervan is verdwenen, blijven de koeien schoon. Ze worden niet belemmerd en hebben alle ruimte. Door de lengte van de boxafscheiding gaan de koeien recht de box in. Je ziet nu ook vooral koeien aan het voerhek of liggend in de box. Een goed teken.'

Ook qua arbeid past het ligbed prima. 'Per saldo ben je minder met de ligplaatsen bezig dan bij bijvoorbeeld matten. In dat laatste geval moet je toch iedere avond een ronde maken met zaagsel, een heel gesjouw. De boxbezetting maakt het instrooien extra lastig, zeker bij een melkrobot.' Sonneveld schat nu dagelijks vijf minuten tot een kwartier nodig te hebben voor het schoonmaken van de boxen.

Den Hollander: 'Iemand die zelf mest inbrengt, is zomaar drie tot vier uur per week bezig. Voor de bereiding van het ligbed bespaar je bij dit systeem een halve dag per week, 26 dagen per jaar, wanneer je het schoonmaken van de boxen qua tijd gelijkschakelt. Sonneveld is hier overigens vlot mee.'

Wisselender

Een andere arbeidsbesparing wordt gerealiseerd door de drie melkrobots. Het werk is hierdoor wel anders, voegt Marieke Sonneveld toe. 'De werkzaamheden zijn wisselender. Heeft een koe gekalfd, dan moet je die vervolgens inmelken. Daar ben je soms wel even mee bezig.'

Verder schuiven de aanschuifrobots het voer ieder uur aan. Eveneens een flinke arbeidsbesparing. René Sonneveld: 'Vroeger hadden we een krappe stal met een krapte aan vreetplaatsen. We waren als gekken voer aan het aanvegen, zodat iedere koe toch genoeg voer had, wel zes tot zeven keer per dag.'

Hoeveel de aanpak aan werk bespaart, durft Sonneveld niet te zeggen. 'Toen de koeien hier enkele maanden stonden, werd ons tweede kind geboren. Ook hebben we nu meer vee, waardoor de vergelijking lastig is te maken.'

Hij merkt het vooral op zondagen. 'Het is overzichtelijker werk. Is er niets bijzonders, dan gaat het makkelijk. Gelukkig voert mijn vader zes dagen in de week, behalve op zondag. Vroeger waren de zondagen druk, en konden we bijna niets doen. Nu is het voeren en klaar is René.'