'Aardappelteelt behoeft gelijk speelveld'

Door verschil in wetgeving tussen EU-landen onderling, maar ook daarbuiten, hebben Nederlandse aardappeltelers minder middelen om gewasziekten te bestrijden, schrijft Jan de Ruyter, sectormanager plantaardige sectoren bij ABN Amro, in het rapport. Het gevolg zijn hogere kosten bij de teelt en een grotere kans op een misoogst.

'Om dit op te vangen en de kwaliteit te waarborgen moet de vruchtwisseling omhoog. Nederlandse aardappeltelers behalen dus een lager rendement, terwijl ze het meest duurzaam zijn en niet kunnen investeren in verdere verduurzaming', aldus De Ruyter.

Verduurzamen

ABN Amro signaleert een aanhoudende druk van politici, ngo's, retailorganisaties en consumenten op de aardappelteler om versneld te verduurzamen. Maar nieuwe 'groenere' middelen worden nauwelijks toegelaten vanwege strenge eisen voor toelating en hoge kosten.

'De beschikbaarheid van groene middelen moet omhoog', zegt De Ruyter. Daarnaast is een gelijk speelveld voor gewasbeschermingsmiddelen in de EU een vereiste.

Areaal gekrompen

De Nederlandse aardappelteelt heeft de afgelopen vijftien jaar terrein verloren. Dat is vooral zichtbaar in de consumptieaardappelteelt. Het areaal is gekrompen van 87.413 hectare in het jaar 2000 naar 71.736 hectare in 2015. Het aantal bedrijven daalde in die periode met 40 procent en de productie liep terug van 4,5 miljoen ton naar 3,3 miljoen ton.

Statistisch bestaat er tussen de pootgoedteelt van 2000 en 2015 weinig verschil. Het areaal is vrijwel gelijk met 41.800 hectare en de productie ligt in beide jaren op zo'n 1,5 miljoen ton. Het aantal pootgoed telende akkerbouwbedrijven is in dit tijdsbestek met een kwart omlaaggegaan.

Mistige prijsvorming

De prijsvorming bij aardappelen is voor akkerbouwers vaak een black box, afhankelijk van niet te achterhalen stemmingen en emoties, staat in het rapport. De prijs van tafelaardappelen ligt voor de akkerbouwer meestal boven die van fritesaardappelen, terwijl dit voor de consumentenprijs juist andersom is.

Volgens ABN Amro is de consumentenprijs voor tafelaardappelen en frites de laatste vijftien jaar licht gestegen. 'De prijs voor akkerbouwers houdt hiermee geen gelijke tred. De laatste jaren is de boerenprijs vrij stabiel op een laag niveau gebleven. Het is duidelijk dat de schakels na de akkerbouwer een ruime marge kunnen halen.'

Kansen

De bank ziet ook kansen voor de aardappelteelt. De gezondheidsaspecten van de pieper moeten sterker worden benadrukt bij de consument. Dit vergroot de consumptie. De aardappelteler heeft eveneens baat bij een kortere keten.