Cumela en politie op de bres voor verkeersveiligheid

Jaarlijks vallen in ons land gemiddeld 18 doden en belanden 93 mensen in het ziekenhuis bij ongevallen met landbouwverkeer, blijkt uit de Handreiking landbouwverkeer van het Kennisplatform Verkeer en Vervoer. Dat is 2 procent van het totale aantal verkeersslachtoffers.

Het aantal daalt al jaren niet meer, en dat baart politie Noord-Nederland zorgen. Want het landbouwverkeer maakt relatief weinig kilometers, stelt verkeersspecialist Jan Renting van politie Noord-Nederland. Dagelijks controleert hij twee tot drie landbouwvoertuigen op lading, verlichting, reflectie, beremming, afmetingen en ontheffingen. In de oogstperiode is hij er continu mee bezig.

'Wij zien nog nauwelijks verbetering', zegt Renting. 'Vaak zijn er geen maatregelen getroffen uit sleur en gemakzucht. Laatst hield ik een boer aan die zijn strobalen los op de aanhanger had liggen, terwijl de spanbanden in de kist lagen. Hij kreeg een boete van 400 euro. Dat hakt erin. Maar wanneer je zegt dat door zijn toedoen het kind van zijn buurman onder een strobaal had kunnen terechtkomen, dan valt het kwartje.'

Breedtemarkering

Wat volgens zijn Friese collega Klaas Zwaagstra ook meespeelt is dat machines veelal niet volgens de verkeersveiligheidregels af-fabriek worden geleverd. 'Dan hebben boeren een machine voor een paar ton aangeschaft en ontbreekt de breedtemarkering. De trekkerbestuurder is zich hier dan niet van bewust.'

Tot slot stelt Renting dat maatregelen voor meer verkeersveiligheid uitblijven vanwege financiële problemen bij met name melkveehouders. 'Deze kosten sparen ze liever uit. Ze zeggen dat ze voor al te grote ingrepen naar de bank moeten.'

Een voorbeeld: de politieagent heeft de laatste tijd regelmatig bekeuringen moeten uitschrijven voor zodenbemesters met een mestcontainer die niet aan de maximale lengte voldoen. Dat levert een boete op van 1.400 euro.

'De voertuigen zijn soms wel 22 meter, terwijl de maximale lengte 18,75 meter mag zijn. Ik adviseer om de mestcontainer apart achter de trekker te vervoeren. Maar daarvoor moet het loonbedrijf een tweede man laten rijden. Dat vinden ze te veel geld kosten.'

Spanningsveld

Cumela-bestuurder Peter Wieringa en eigenaar van het gelijknamige loonwerk- en grondverzetbedrijf in het Groningse Bedum constateert een spanningsveld tussen weggebruikers en handhavers. Daarom is hij blij met de goede samenwerking met de politie.

'De wetgeving past niet altijd bij de praktijk', zegt Wieringa. 'Wij werden beboet omdat de cultivator niet goed was afgedekt. De machine afdekken met een kleed is niet te doen. Het is goed om samen tot een oplossing te komen die zowel in het belang is van de verkeersveiligheid als van het landbouwkundig gebruik. Dat is niet altijd even gemakkelijk.'

Maar, erkent hij, de sector moet zelf ook veranderen. 'Er zijn collega's die te licht over verkeersveiligheid denken. Wees je ervan bewust dat je met grote machines altijd in beeld bent. Het schaadt de sector als er ongevallen gebeuren.'

Weggebruikers

Er moet niet alleen naar de bestuurder van trekkers gewezen worden, vinden de politiemannen. Ook andere weggebruikers moeten van de gevaren van het landbouwverkeer worden doordrongen. Daarom pleit de politie voor meer voorlichtingsdagen voor burgers op agrarische bedrijven, samen met Cumela, VVN en LTO. Een eerste voorlichtingsdag vond onlangs plaats bij een akkerbouwbedrijf in Noord-Groningen. Ook wordt voorlichting gegeven op basisscholen.

Volgens Zwaagstra is bewustwording rond veilig landbouwverkeer een zaak van 'heel lange adem'. 'Vergelijk het met de BOB-campagne. De campagne tegen alcohol in het verkeer speelt ook al jaren. En daar zie je nu pas verbetering.'