Consument aan zet voor landschap

Wij zijn de trotse bezitters van een melkveehouderij in Friesland, sinds kort biologisch. Aan de omschakeling ging een heel proces van bewustwording vooraf. Wij konden namelijk erg genieten van strak gemaaide weiden en gaven met plezier kunstmest en drijfmest. Het gaf veel voldoening om steeds meer melk te produceren.

Totdat we erachter kwamen dat op deze manier de grutto's hun jongen niet groot konden krijgen: ons weiland van overvloed bood hun niet genoeg voedsel, ze verhongerden. Dit was voor ons het begin van anders denken en anders boeren.

Minder kunstmest

Eerst probeerden we het met minder kunstmest en minder gif (verhullend gewasbescherming genoemd). We streefden naar extensivering, kruidenrijk gras en minder krachtvoer. Hierdoor gaven de koeien minder melk en dat verlies aan opbrengst hebben we geprobeerd uit de markt te halen. Dit viel echter niet mee: waarschijnlijk was het verschil niet duidelijk genoeg voor de consument.

Daarom besloten we om te schakelen naar biologisch. Met het EKO-keurmerk is voor iedereen duidelijk waar we voor staan en krijgen wij een meerprijs voor de melk.

Motiverend

Het stoppen met kunstmest en gif was geen probleem. Het was zelfs heel motiverend om te ervaren hoe relatief kleine maatregelen grote verschillen voor weidevogels, gras en bodemleven opleverden. We zagen een weelde aan bloemen en dierenleven ontstaan.

Sommigen zullen nu denken: biologisch is helemaal niet duurzaam, we moeten de wereld voeden. Volgens de Britse bioloog Dave Goulson levert biologische teelt weliswaar 20 procent minder op, maar als je dat afzet tegen alle voedselverspilling, dan krijg je weer een heel ander plaatje. Bovendien is overgewicht net zo'n groot gezondheidsprobleem als ondervoeding.

India

Wij hebben landen als India, Oeganda en Indonesië bezocht en gezien hoe de productie daar door simpele maatregelen verhoogd kan worden. In India wordt bijvoorbeeld net zoveel melk geproduceerd als in West-Europa. Dit gebeurt met miljoenen koeien die gemiddeld 80 procent minder melk per dier geven dan westerse koeien. Stel je nu eens voor dat al die koeien 1 kilo meer melk gaan produceren...

Er zijn veel positieve ontwikkelingen. Steeds meer consumenten kiezen bewust voor producten. Hierbij is de prijs gelukkig lang niet altijd het belangrijkste. De biologische markt groeit met 3 procent per jaar. Het Boerengilde, een collectief van weidevogelvriendelijke boeren, timmert aan de weg met Weide Weelde-zuivel.

Betere prijs

Veel boeren willen omschakelen naar biologisch. Dat heeft voornamelijk te maken met de veel betere prijs die ze voor biologische melk kunnen krijgen. Helaas kan op dit moment niet iedereen die dat wil, biologisch worden.

Leden van FrieslandCampina komen bijvoorbeeld op een wachtlijst, want de markt kan niet meer biologische melk opnemen. Het aantal kopers van biologische producten stijgt namelijk niet snel genoeg en melkveehouderijen produceren voor de markt. Ze kunnen de extra biologische melk dus niet kwijt aan de consument. Dat is toch ontzettend jammer?

Consument aan zet

Dus als u weer eens boodschappen doet en melk uit de koeling pakt, grijp dan eens naar dat pak Weide Weelde-melk of naar zuivel met een EKO-keurmerk. Dan draagt u actief bij aan een mooi landschap, want we kunnen nu met recht zeggen: de consument is aan zet. En consumenten zijn wij allemaal.

Sjoerd Miedema en Janna van der MeerMelkveehouders in Haskerdijken