Duur Nederland jaagt emigratie aan

De informatieavonden over emigratie worden goed bezocht en het aanbod van boerenbedrijven op de sites van emigratiebegeleiders worden vaker bekeken dan de afgelopen jaren. Hoewel de belangstelling groot is, vertrekken er jaarlijks maar zo'n vijftien tot twintig ondernemers naar het buitenland.

Eind jaren negentig lag dat aantal nog hoger. Toen beproefden jaarlijks rond de driehonderd ondernemers hun geluk in het buitenland. Emigratiebegeleiders verwachten dat dit aantal de komende jaren toeneemt en er jaarlijks zo'n zestig tot tachtig ondernemers vertrekken.

Financiële redenen

De redenen voor vertrek zijn divers. 'Maar er is een duidelijk verschil met twintig jaar geleden. Toen vertrokken boeren omdat ze vrijheid wilden. Weg van de regels en de administratieve lasten. Deze redenen gelden nog steeds voor nieuwe emigranten, maar de financiële redenen worden steeds belangrijker', zegt Aart Schutte van Schutte Agrarisch Vastgoed en begeleider bij boerenemigratie.

'In de Nederlandse melkveehouderij is er veel onrust door de fosfaatrechten', merkt Janneke Smedema van emigratiespecialist Interfarms. 'Ondernemers moeten soms fors investeren om hun bedrijf op orde te krijgen. Dat is toch een ijkpunt om na te denken wat voor alternatieven er zijn. Als er betaalbare bedrijven in het buitenland zijn, dan kunnen de financiële lasten per liter melk vaak flink omlaag.'

Duur

Ondernemers die een wat kleiner bedrijf hebben, maar wel een of meer opvolgers hebben, bekijken de mogelijkheden in het buitenland. Vaak is uitbreiding te duur in Nederland. Als de grond überhaupt beschikbaar is in de regio. De wens om uit te breiden en het bedrijf toekomst te geven, kan dan in Nederland niet worden bewerkstelligd. En uitbreiding is vaak een reden voor emigratie.

'We zien dat melkveehouders vaak uitbreiden, als ze in het buitenland gaan ondernemen', zegt Smedema. 'Dan worden tachtig koeien in Nederland vaak tweehonderd koeien in het buitenland.'

Starters

Naast bestaande bedrijven zijn het starters die hun heil zoeken in het buitenland. Een boerenbedrijf beginnen in Nederland is feitelijk niet financierbaar, maar in het buitenland zijn die mogelijkheden er soms wel. De lage rentestand helpt daarbij.

Voor akkerbouwers gelden soortgelijke redenen. De ondernemers die willen uitbreiden moeten vaak meer dan 70.000 tot 100.000 euro betalen voor een hectare goede grond. Dat zijn grote investeringen die diep ingrijpen op de liquiditeit van het bedrijf. 'Als er dan goede grond in Denemarken beschikbaar is voor 30.000 euro per hectare, is dat toch aanlokkelijk', stelt Schutte.

Productie-intensiteit

Er speelt nog iets anders. Met name akkerbouwers maken zich zorgen over de intensiteit van produceren in Nederland. Omdat de grond duur is en de kosten hoog, produceren ze zoveel mogelijk per hectare. Tegelijkertijd wordt het bemestingsregime steeds strenger.

Akkerbouwers vragen zich af of dat op lange termijn goed gaat. In het buitenland vinden zij de mogelijkheid meer land aan te kopen en minder intensief te produceren.