Batterij slaat zonnestroom op bij varkenshouder

Roefs heeft een gesloten varkenshouderij met fok- en vleesvarkens in de uiterste zuidwesthoek van Brabant. Duurzaamheid staat bij hem hoog in het vaandel. Een jaar geleden liet hij 1.300 zonnepanelen plaatsen op zijn staldaken, met een gezamenlijke capaciteit van 350.000 wattpiek. Met drie collega's gezamenlijk schafte hij de panelen aan.

'Dan sta je sterker bij prijsonderhandelingen. Bovendien kun je elkaars kennis benutten', zegt de varkenshouder.

Constante vraag

Het varkensbedrijf heeft een vrij constante vraag naar elektriciteit. Het grootste verbruik is voor zaken als de voerkeuken, waar hij onder andere diverse bijproducten verwerkt, de verlichting en ventilatie. In de zomer is het elektriciteitsverbruik het grootst, vooral voor ventilatie.

Maar het aanbod van elektriciteit van de zonnepanelen is heel wisselend. 'Op dit moment, met bewolkt weer, is de elektriciteitsproductie 11 kilowatt, maar als het zonnig is, kan die productie oplopen tot 250 kilowatt. Dan is de productie veel groter dan het verbruik.'

Bedrijfsrendement

De insteek van de ondernemer is om zoveel mogelijk elektriciteit te gebruiken die is opgewekt op het eigen bedrijf. Want dat kan een bijdrage leveren aan het bedrijfsrendement en het draagt bij aan een lagere uitstoot van broeikasgassen.

Met zonnepanelen kan dat alleen als de elektriciteit bij zonnig weer wordt opgeslagen. Daarom ging Roefs, samen met Willem Buiter van Agro Energieadvies, op zoek naar batterijen die dat kunnen. Hij constateert dat batterijen de laatste tijd technisch sterk zijn verbeterd, maar het was zoeken naar batterijen met een capaciteit die geschikt zijn voor zijn bedrijf.

Spannender

De varkenshouder kwam uit bij Ateps in Helmond, dat gespecialiseerd is in energieopslag. Hij zocht voor de realisatie van zijn project naar partijen die ervaring hebben met energieprojecten. Want het aanschaffen en installeren van een grote batterij is 'spannender en minder vanzelfsprekend' dan het aanschaffen en plaatsten van zonnepanelen.

Ook zocht Roefs contact met het ministerie van Economische Zaken. Want een dergelijk innovatief project op praktijkniveau op een varkensbedrijf is bijzonder in Nederland. Het ministerie erkende het project als demo voor een innovatieregeling voor duurzame energieopslag.

Netwerk BoerenKlimaat

Het project past in die demoregeling onder andere omdat de ondernemer ervaring heeft met samenwerking en communicatie rond energieprojecten. Die ervaring heeft hij opgedaan als deelnemer in het netwerk BoerenKlimaat. Daarin werkte hij samen met collega's, adviseurs en onderzoekers van Wageningen UR.

De overheid stimuleert opslag van duurzame energie omdat dat de afhankelijkheid van de minder dure kolencentrale verkleint en omdat de duurzame energiebronnen zon en wind niet te sturen zijn. Dat is niet alleen op bedrijfsniveau, maar overal tegelijk. In Groningen zijn inmiddels zoveel zonnepanelen dat het energienet overbelast raakt als de zon volop schijnt, bleek vorige maand.

Onbalans

De afgelopen maanden heeft Roefs de handtekeningen gezet. Maandag zijn de onderdelen geleverd. Dinsdag zijn die aangesloten, op de zonnepanelen, op het bedrijf én op een datakabel voor de wisselwerking met het openbare net. Want het is de bedoeling dat de installatie ook gaat leveren aan het net en daarbij gebruikmaakt van de onbalans op de energiemarkt.

Dit levert het belangrijkste deel van het rendement van de investering in de batterij. Een geavanceerd systeem regelt dit, afhankelijk van het aanbod en de vraag, van hoe vol de batterij zit én van de prijs van elektriciteit op dat moment. 'Dat moet volledig geautomatiseerd gaan draaien', geeft Roefs aan.

Duurzame varkenshouderij

De varkenshouder is ervan overtuigd dat opslag van elektriciteit 'binnen afzienbare tijd' rendabel kan zijn zonder subsidie. Voor hem speelt er een extra reden om in energieopslag te investeren: 'Op deze manier wil ik weer elementen toevoegen aan de stelling dat duurzame varkenshouderij hoort in Nederland.'