Fruitteeltbedrijf de Sterregaard produceert vergeten rassen

Diversiteit is een van de speerpunten van de Sterregaard in Hedel. In de hoogstamboomgaard groeien 35 appelrassen, 10 perenrassen, 10 kersenrassen en 15 pruimenrassen. Daaronder zijn de 'vergeten' sterappels, notarisappels, zoete bloemees, goudrenetten, Lombarts, Président Loutreuil, kweeperen, mispels en Karmijn de Sonnaville.

Eigenaar Marti van den Bogert is opgeleid in de biologisch-dynamische landbouw en moest voor haar afstuderen een bedrijfsplan schrijven. Hoewel dat in eerste opzet over een fictief bedrijf ging, was het de aanzet tot de start van een bedrijf op een oude boomgaard van haar ouders.

Overschakeling

Haar man Willem van den Berg, die aan de HAS heeft gestudeerd, heeft in zijn jeugd lang bij een kersenteler gewerkt. 'Ik had veel gezien in dat bedrijf en wilde graag het vak in, maar wel biologisch.' In 1987 is het stel begonnen met de overschakeling naar biologisch-dynamische teelt.

'De Sterregaard beslaat in totaal 2 hectare en daarnaast beheren we nog 2 hectare in Herwijnen voor een stichting', vertelt Van den Bogert. 'We hebben de lage bomen zoveel mogelijk vervangen door hoogstamfruit. Willem wordt vaak als expert gevraagd om hoogstammen te snoeien; dat is een uitstervend vak dat hij zich eigen heeft gemaakt. Je komt zo in contact met leuke mensen, vaak op oude boerderijen.'

Marktkraam

Omdat het de telers tegenstond dat fruit met een plekje erop niet meer geschikt zou zijn voor de consument, hebben ze sinds 1993 een kraam op de boerenmarkt in Amsterdam. 'Daar kun je het verhaal achter het fruit vertellen. We verkopen onze eigen producten, maar ook groente en fruit van andere kwekers. Er staan maar een paar telers op de markt en daardoor weten mensen ons te vinden. We verkopen er ook ons Sterresap, zoals appel-, appel-peren, appel-kweeperen- en peer-rodebessensap.'

Verder levert het echtpaar groente- en fruitpakketten aan particulieren, scholen en bedrijven. 'In het begin was dat vechten tegen de bierkaai. Tegenwoordig willen consumenten weten waar hun voedsel vandaan komt en is het hip om lokale producten te kopen', heeft Van den Bogert gemerkt.

Boomgaard

De eigenaren hebben jarenlang een boomgaard van 5 hectare van Staatsbosbeheer gepacht. 'Dat was een boomgaard met een enorme diversiteit', kijkt Van den Berg terug.

'Er liepen herten en er kwamen bijzondere vogelsoorten voor. Het was hard werken en we moesten er geld op toeleggen. Later bleek dat Staatsbosbeheer er wel beheersubsidie voor had geïnd. We hebben het losgelaten omdat het veel slechte energie gaf. Na twee maanden is de boomgaard door bulldozers platgegooid en zijn alle dieren weggetrokken.'

Kersenoogst

Op hun eigen bedrijf vindt in juli de kersenoogst plaats. 'Tot vorig jaar gebruikten we alleen vogelnetten voor onze kersenbomen. Normaal gesproken oogsten we zo'n 1.000 kilo kersen, vorig jaar hebben we vanwege de suzuki-fruitvlieg maar 250 kilo geplukt en 500 kilo laten hangen voor de vogels, omdat ze waren aangetast. Dit jaar gebruiken we voor het eerst suzuki-fruitvliegnetten met een kleine maaswijdte, zodat de vlieg er niet doorheen kan', vertelt Van den Berg.

'Samen met PPO Randwijk doen we onderzoek naar bestrijding zonder middelen in te zetten. We plukken dagelijks consequent alle rotte kersen en rapen alle kersen die op de grond liggen. Half juni was 3 procent van de kersen aangetast, de week daarna 6 procent en de daaropvolgende week 1 procent. In de eerste week van juli is de tweede generatie vliegjes uitgekomen.

Arbeidsintensief

'Door de hygiënemaatregelen waren dat er niet zo veel. Daarom beginnen we volgend jaar meteen met het verwijderen van aangetaste exemplaren en het rapen van de kersen op de grond. Daar zijn we nu later mee begonnen. Het is arbeidsintensief, maar als het werkt, kunnen we onze kersen voor een behoorlijk bedrag verkopen zonder concessies te doen aan de biologisch-dynamische manier van werken.’

Eind dit jaar neemt zoon Wemke de marktverkoop van zijn ouders over. Hij begint een eigen biologisch fruitbedrijf in de Betuwe. 'Daardoor heb ik meer tijd voor de Sterregaard', zegt Van den Berg. 'We willen ons pakkettenbestand uitbreiden van 250 naar tussen de 400 en 500.'

Nevenactiviteiten

Zijn vrouw vult aan: 'Daarnaast gaan we door met onze nevenactiviteiten, zoals een bed and breakfast in een pipowagen en workshops en culinaire activiteiten in ons proeflokaal. En misschien willen we in de toekomst zelf cider gaan maken.'