Knuttenweer vergroot risico veeziekten

Terwijl blauwtongvirus al in september op bedrijven in Frankrijk toesloeg, werd er in februari een door Schmallenberg aangetaste foetus in Luxemburg gevonden, vorige maand gevolgd door een geval in de Belgische provincie Namen. In beide gevallen was er sprake van een besmetting in de vroege dracht.

Van blauwtonguitbraken in 2007 en 2008 is bekend dat deze zich voor het eerst in mei openbaren, met een piek in juli en augustus. Dit komt door knutten, want runderen kunnen elkaar niet besmetten. Komende zomer zal, afhankelijk van de temperatuur, het aantal knutten toenemen, verwacht het Centraal Veterinair Instituut (CVI).

Temperatuur

'Het is niet zo opmerkelijk dat beide virussen juist in deze gebieden weer de kop opsteken. Ze voelen zich eerder thuis in België en Frankrijk en vergeleken met Nederland zijn de omstandigheden daar vanwege de temperatuur - op dit moment nog - gunstiger voor verspreiding', zegt CVI-woordvoerster Annet Blanken.

Hoe groot de kans is dat beide veeziekten dit jaar Nederland aandoen, durft rundveedierenarts Linda van Wuijckhuise van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) niet te voorspellen.

Risico

'Maar het risico is er', stelt Van Wuijkhuise. Zo kunnen knutten zich bij gunstige zuidenwind vrij snel in noordelijke richting verplaatsen.

‘Belangrijk is of de knut een besmet dier kan vinden om het virus op te pikken en vervolgens – na vermenigvuldiging binnen de knut – een vatbaar dier kan vinden om het virus verder te verspreiden', legt rundveedierenarts uit.

Antistoffen

Dat is bij het Schmallenberg vrij lastig voor de knut omdat het virus in 2011 en 2012 volop is verspreid. Toen zijn nagenoeg alle dieren besmet geraakt, waardoor ze antistoffen hebben. Maar alle dieren die na 2012 zijn geboren, zijn gevoelig voor infectie.

Volgens de rundveedierenarts kan het blauwtongvirus naar Nederland komen, nu het in Frankrijk heerst. Ze kan ook bij dit virus lastig inschatten hoe groot de kans hierop is. 'Uit Frankrijk afkomstige dieren moeten eerst twee keer worden gevaccineerd en moeten bij onderzoek virusvrij zijn. Maar knutten houden niet op bij de grens.'

Vaccin

Terwijl België volop vaccineert en de overheid vaccin heeft besteld, is er in Nederland niets geregeld. Veehouders zijn vrij om vaccin te bestellen, maar dit is niet voorradig. Door de uitblijvende vraag lag de productie op een laag peil.

De blauwtonguitbraken in Frankrijk leidden echter tot een flinke vraag naar dit vaccin. Omdat de ziekte lastig is in te perken, wordt vooral vaccin gebruikt om exportdieren en stamboekvee te vaccineren. Ook worden ringvaccinaties in het besmette gebied toegepast.

Samenwerking

MSD Animal Health geeft aan dat er zeker vraag naar vaccin is. Door een samenwerking met een Spaanse vaccinproducent hoopt zij in juli vaccin te kunnen leveren.

Van Wuijckhuijse benadrukt dat enkel geïnactiveerd vaccin tegen het blauwtongvirus serotype 8 mag worden ingezet. 'Op de wereldmarkt zijn ook levende blauwtongvaccins tegen andere serotypen verkrijgbaar. Deze mogen in Europa niet worden gebruikt en veroorzaken bij vaccinatie van drachtige dieren verwerpingen en afwijkende kalveren en lammeren. Bloedlink.'