Benoemen, bewegen en uitvoeren

De afgelopen periode zijn kritische noten gekraakt over de uitkomsten van de eerste fase van Vitale Varkenshouderij. Het zou een aaneenschakeling zijn van open deuren. De uitkomsten zijn allemaal zaken die iedereen in de varkenshouderij al lang weet. Ook de bijeenkomsten die worden georganiseerd om te discussiëren met varkenshouders over de uitkomsten zouden geen goed teken zijn.
De varkenssector is ziek. De sector heeft geen verkoudheidje of een griepje. Waar de varkenssector mee kampt, is een zeer ernstige ziekte die reeds is toegeslagen en die hard om zich heen slaat in het lichaam. Dit proces is bijna niet meer te stoppen.
Dan heb je te maken met een andere situatie, die vraagt om een andere aanpak. Een aspirine innemen helpt dan niet meer. Een arts moet een diagnose stellen om te bepalen hoe ernstig de situatie is en dat bespreekt hij met de patiënt. Pas daarna wordt overgegaan tot behandeling.
Het benoemen van de ziekte is de eerste stap. Uit de diagnose die is gesteld, komt naar voren dat de sector te maken met heeft met een structureel probleem. De varkenshouder is namelijk de enige schakel in de keten die een negatief rendement draait als gevolg van te lage opbrengstprijzen en te hoge kosten.
Normaliter moet een varkenshouder in staat zijn om met de financiële buffer die hij heeft opgebouwd in de goede jaren de slechte jaren te compenseren. Het is echter zo dat de buffer bij velen lang niet toereikend is om de kosten op te vangen. Om dit aan te pakken, moet actie worden gezet op zowel de opbrengsten als de kostenkant via het collectief.
De diagnose en aanpak worden momenteel intensief besproken met de patiënt. De zieke moet zich namelijk herkennen in de diagnose en aanpak en het hiermee eens zijn. Zonder commitment heeft het geen zin om aan een behandeling te beginnen.
Inmiddels is er een aantal bijeenkomsten geweest om varkenshouders te informeren en te raadplegen over het plan Vitale Varkenshouderij en de leden lijken zich in de aanpak en diagnose te herkennen. Daarmee wordt commitment opgehaald om daadwerkelijk aan de slag te gaan om via het collectief een vuist te maken.

Zorgvuldig aanpakken

Dat betekent dat de tijd van individualisme voorbij is. In een sector waar dat een groot goed is, is dat een cultuurverandering en dat moet zorgvuldig worden aangepakt. Via de informatieavonden worden zaken in beweging gezet. De derde stap is om tot uitvoering over te gaan. Zorgen dat het behandelplan dat nu op hoofdlijnen is vastgesteld, helemaal is uitgewerkt en wordt uitgevoerd.
Het is dan ook te kort door de bocht om te noemen dat er sprake van is dat er geen oplossingen zijn. Een ernstige ziekte vraagt om een juiste diagnose en aanpak met maximaal draagvlak van de patiënt. De kans om een ziekte te overwinnen en weer (structureel) gezond te worden, is veel kleiner als dit niet op de juiste manier wordt aangepakt.
Tenslotte wordt een doodzieke patiënt ook pas geopereerd, nadat de diagnose is gesteld met een bijbehorend behandelplan.

Ingrid Jansen en Eric DoumaVoorzitter en vicevoorzitter Producenten Organisatie Varkenshouderij