Antibioticaresistentie nog stabiel

Nieuws Pieter Stokkermans 25 jun 2015 om 09:02uur

In Nederland bleef de antibioticaresistentie in de afgelopen jaren voor de meeste middelen stabiel. Ook het gebruik van antibiotica is iets afgenomen. Wel worden steeds meer bacteriën, die bij de mens infecties veroorzaken, resistent tegen antibiotica die als laatste redmiddel worden ingezet.

De keuze voor goed werkend antibioticum wordt hierdoor steeds moeilijker. Dat blijkt uit de NethMap/Maran-rapportage die vanochtend is gepubliceerd.

Voor het derde achtereenvolgende jaar is het gebruik van antibiotica in Nederland in de huisartsenpraktijk afgenomen. Het gebruik daalde de afgelopen jaren van 11,37 dierdagdosering (ddd) per duizend inwoners in 2011 naar 10,54 in 2014.

Carbapenems

In Nederlandse ziekenhuizen is het totale gebruik licht gestegen, van 71,3 dierdagdoseringen per honderd patiëntdagen in 2012 naar 74,7 in 2013. Wel wordt bij kwetsbare patiënten in ziekenhuizen steeds vaker gebruik gemaakt van carbapenems.

Die behoren tot de 'laatste redmiddelen'. Om de ontwikkeling van resistentie tegen te gaan, moet het antibioticabeleid beter op de individuele patiënt en infectie worden afgestemd.

Afvlakking vee

In 2014 vlakte de daling in gebruik van antibiotica in de veehouderij af, behalve in melkvee en vleeskuikens. In melkvee werd nog een duidelijke afname in gebruik gezien. In vleeskuikens nam het gebruik in 2014 toe, hoewel de daling in deze sector sinds 2009 nog steeds het grootst is van alle diersectoren.

Juist van de middelen die meer zijn gebruikt, is de resistentie wel toegenomen. Zo wordt bij kwetsbare patiënten in ziekenhuizen steeds vaker gebruik gemaakt van carbapenems.

Veterinaire sector

De voor de mens belangrijke cefalosporines en fluorchinolonen werden in de veehouderij nog slechts incidenteel gebruikt. Hier wordt ook het gebruik en voorschrijven door dierenartsen in kaart gebracht, waardoor dierenartsen onderling kunnen worden vergeleken. Zo komen veelgebruikers in beeld.

De vermindering in gebruik bij dieren leidt tot een afname in resistentie in dieren en dierlijke producten. Ook zien onderzoekers hier minder ESBL's. Dat zijn enzymen die bepaalde soorten antibiotica kunnen afbreken. ESBL's kunnen ook infecties bij de mens veroorzaken.

NethMap/MARAN

Het NethMap/MARAN-rapport is samengesteld door Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB), Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, Central Veterinary Institute (CVI), onderdeel van Wageningen UR, de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) en de Stichting Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa).