Geen revolutie in Brussel, wel nieuwe kansen

Jan van LiereIn het nieuwgekozen Europees Parlement, dat komende maand wordt geïnstalleerd, nemen twee Nederlandse nieuwkomers plaats die allebei met hun voeten in de boerenpraktijk staan. Annie Schreijer (CDA) en Jan Huitema (VVD) kennen de agrarische sector door en door. Ze moeten weliswaar hun plaats vinden tussen meer dan zevenhonderd andere parlementariërs. Maar de kans dat de belangen van Nederlandse boeren en tuinders de komende jaren goed verwoord zullen worden, is daarmee toch vergroot.
In de afgelopen jaren waren geen Nederlanders lid van de Landbouwcommissie van het EP. Uit de eerste voornemens van de nieuwe EP-leden is af te leiden dat daar verandering in komt. Agrarisch Nederland kan er baat bij hebben dat Nederlandse vertegenwoordigers van het begin af aan betrokken zijn bij parlementsbesluiten op het gebied van landbouwbeleid.
Toch is er meer dan alleen de Landbouwcommissie. LTO wil zich in COPA-verband gaan inzetten voor een eigentijdser EU-milieubeleid. Daar hoort onder meer afschaffing bij van de EU-Nitraatrichtlijn. En de Europese Commissie zet sterk in op het afsluiten van handelsakkoorden. Zo moet het concept-akkoord met Canada nog worden afgerond en gaan de onderhandelingen met de Verenigde Staten een cruciale fase in. Het is daarom belangrijk dat de Nederlandse stem ook wordt gehoord in zowel de EP-commissie voor Milieu als die voor Handel.
De opkomst van Europa-kritische partijen is onmiskenbaar, maar de vraag is wat de invloed daarvan zal zijn op de besluitvorming in Europa. De machtsverhoudingen zijn niet wezenlijk veranderd: de christen-democratische fractie blijft de grootste, samen met de stabiele sociaal-democraten hebben ze een meerderheid. En ook de liberale fractie kon zich handhaven. De ervaring leert dat kleine groepen aan de buitenkant van het politieke spectrum in Brussel meer met zichzelf bezig zijn dan met een gerichte beïnvloeding van Europees beleid.
Dat nu ook de Partij voor de Dieren en haar Duitse evenknie Die Tierschutzpartij elk met een afgevaardigde in het Europees Parlement mogen plaatsnemen, wordt in Brussel vooralsnog met verbazing en nieuwsgierigheid gadegeslagen. Vanuit de Nederlandse ervaring mag ervan worden uitgegaan dat deze nieuwe EP-leden zich zoveel mogelijk zullen laten horen. Ze zullen zeker proberen dierenwelzijn meer op de agenda te krijgen. Het Europese systeem biedt aan eenlingen echter nauwelijks mogelijkheden om ook werkelijk invloed uit te oefenen. Ze zullen op z’n minst aansluiting moeten zoeken bij een geestverwante fractie.