5 vragen over mogelijke rechtszaak afroming dierrechten

Wat is er aan de hand?

Er ligt een wetsvoorstel wijziging Meststoffenwet van minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) waarin afroming van fosfaat- en dierrechten en een verlaging van de productieplafonds wordt geregeld. De minister wil daarmee invulling geven aan de derogatiebeschikking en de problematiek op de mestmarkt in 2025 verlichten. Het voorstel gaat uit van het afromen van varkens- en pluimveerechten met respectievelijk 22 en 13 procent bij bedrijfsoverdracht buiten de familie.

Wat houdt de derogatiebeschikking in?

In september 2022 heeft Nederland met de Europese Commissie afspraken gemaakt over een volledige afbouw van derogatie en aanvullende maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren. Voor 2025 betekent dit dat de productieplafonds nog eens met 10 procent omlaag moeten naar 440 miljoen kilo stikstof en 135 miljoen kilo fosfaat.

Waarom wordt een rechtszaak voorbereid?

De vier organisaties noemen de maatregelen van de minister buitenproportioneel voor varkens- en pluimveehouders. Hun belangrijkste kritiek is dat beide sectoren al aan de regels voldeden en ook al langer binnen hun wettelijke mestproductieplafond bleven.

Zij noemen het oneerlijk dat varkens- en pluimveehouders alsnog worden geconfronteerd met een opgave om landelijke doelen te halen. Van de pluimveemest komt nog geen 5 procent op Nederlandse bodem. En door mestverwerking en de stoppersregelingen Lbv- en Lbv-plus komt de varkenshouderij in 2025 ook zelfstandig onder haar sectorplafond.

Ook LTO Nederland vindt dat er in het wetsvoorstel te weinig recht wordt gedaan aan de verschillen tussen sectoren en vraagt om meer specifiek en doelgericht beleid. Het wetsvoorstel moet terug naar de tekentafel.

Wat wordt nu het verdere verloop?

Half februari moet duidelijk zijn hoeveel fosfaat- en dierrechten verdwijnen door varkens- en pluimveehouders die meedoen aan de Lbv- en Lbv-plus. Ook is dan duidelijk of in 2025 de sectorplafonds overschreden gaan worden. Dat is tevens het moment dat de minister van LVVN besluit of afroming bij koop- en leaserechten wordt stopgezet of teruggedraaid.

Wanneer volgt een rechtszaak?

Wanneer landbouwminister Wiersma het afromen van de dierrechten niet terugdraait, zullen de POV, de vakgroep Pluimveehouderij, de NVP en Stichting Stikstofclaim overgaan tot een rechtszaak. Zij zien goede mogelijk-heden om het aan te vechten.